بررسی شرایط خودتنظیفی کانال و سیفون‌های معکوس پای‌پل با استفاده از مدل آزمایشگاهی

از جمله روش‌های جلوگیری از نهشته شدن رسوب این است که شرایط جریان عبوری از سازه طوری تعیین شود که از نهشته شدن رسوب جلوگیری کند و یا سازه شرایط خودتنظیفی را داشته باشد. در این پژوهش ابتدا با استفاده از تحلیل ابعادی یک رابطه کلی برای شرایط خودتنظیفی کانال روباز و سیفون معکوس ایجاد شد. سپس با استفاده از دو مدل آزمایشگاهی و 14 نمونه رسوب غیرچسبنده با ابعاد 2/0 تا 4/4 میلی‌متر در سه شیب 5/0، 1 و 5/1 درصد کانال و چهار شیب 0، 8، 16 و 24 درجه برای مجاری افقی و خروجی سیفون معکوس آزمایش‌های لازم انجام شد. با به‌کاربردن داده‌های آزمایشگاهی، منحنی‌هایی برای شرایط خودتنظیفی در کانال و مجاری افقی و خروجی سیفون معکوس ایجاد گردید. سپس با استفاده از این منحنی‌ها و خصوصیات دانه‌بندی مواد معلق رودخانه کرخه در محل ایستگاه پای‌پل، سرعت خودتنظیفی یا همان حداقل سرعت برای عدم ته‌نشینی ذره‌ای به قطر 2 میلی‌متر که بزرگ‌ترین ذره رسوب ورودی به کانال اصلی پای‌پل و سیفون‌های معکوس آن است، به دست آمد.