بررسی اثر غلظت و دانه بندی بار رسوبی بر پارامترهای پرش هیدرولیکی و الگوی رسوبگذاری در پایین دست آن

در این مطالعه آزمایشگاهی، اثر غلظت و دانه‌بندی بار رسوبی بر پرش هیدرولیکی و نحوه تشکیل و گسترش امواج ماسه‌ای در پایین دست پرش هیدرولیکی که غالباً در حوضچه‌های آرامش دریچه‌های تخلیه رسوب در تاسیسات انحراف آب از رودخانه‌ها پدید می‌آید، بررسی شده است. آزمایش‌ها در یک حوضچه آرامش مستطیلی با بستر صاف به طول 3 متر، عرض 5/0 متر و ارتفاع 6/0 متر اجرا شد. در این آزمایش‌ها از ماسه‌های یکنواخت به قطرهای 6/0، 4/1، 1/4 و 6/5 میلیمتر با غلظت‌های مختلف بین 2/0 الی 6/0 و برای اعداد فرود بین 3 تا 9 استفاده شد. نتایج نشان داد که وجود بار رسوبی با دانه‌بندی‌های مختلف تغییر زیادی در مشخصات جهش هیدرولیکی ایجاد نمی‌کند و افزایش غلظت رسوبات نیز تاثیر چندانی بر روی این پارامترها ندارد. لیکن رسوبات ورودی به جریان، پس از عبور از ناحیه فوق بحرانی، در ناحیه زیر بحرانی ته نشین می‌شود و با تشکیل یک موج ماسه‌ای، همانند یک آبپایه انتهایی عمل می‌کند. این موج ماسه‌ای در کنترل موقعیت جهش موثر است و جهش را در محدوده حوضچه تثبیت می‌کند. موقعیت تشکیل این موج ماسه‌ای و زمان توسعه آن، تابعی از شرایط جریان و خصوصیات رسوب است. ارتفاع این موج ماسه‌ای بسیار نزدیک به ارتفاع آب‌پایه انتهایی است و مقدار آن را می‌توان به کمک انرژی مخصوص جریان ورودی پیش بینی کرد.