بررسی تاثیر سطوح آبیاری و بافت خاک بر برخی خصوصیات و بهره ‎وری مصرف آب گیاه مرزه

به منظور بررسی تاثیر سطوح آبیاری و بافت خاک بر برخی خصوصیات و بهره‎وری مصرف آب گیاه مرزه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه‌ طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و بر پایه‌ کشت گلدانی در سال 1402 در گلخانه‌ تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی تربت جام اجرا شد. در این آزمایش، تیمارها شامل سه سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی) و سه سطح بافت خاک (لومی، لوم رسی و لوم شنی) بود. نتایج نشان داد که اِعمال تنش کم‌آبیاری به میزان 75 و 50 درصد نیاز آبی به‌ترتیب منجر به کاهش 11.62 و 23.37 درصدی ارتفاع بوته، 23.71 و 50.55 درصدی وزن خشک اندام هوایی و 23.96 و 52.73 درصدی وزن خشک ریشه نسبت‌به تیمار شاهد (100 درصد نیاز آبی) شده است. همچنین میزان کل آب مصرفی هر گلدان در تیمار 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی به‌ترتیب 12.505، 9.378 و 6.252 لیتر بود و نتایج نشان داد که با اِعمال تنش کم‌آبیاری از 100 درصد نیاز آبی به 75 و 50 درصد نیاز آبی، بیشترین میزان بهره‌وری مصرف آب در خاک لومی و لوم شنی در تیمار 75 درصد نیاز آبی و در خاک لوم رسی در تیمار شاهد (100 درصد نیاز آبی) حاصل شد. براساس نتایج بالا می‌توان گفت گیاه مرزه نسبت‌به تنش کم‌آبیاری حساس بود و اِعمال تنش کم‎آبیاری به‌خصوص در تنش 50 درصد نیاز آبی منجر به کاهش عملکرد و اجزای عملکرد این گیاه خواهد شد. همچنین براساس نتایج این پژوهش، مناسب‌ترین بافت خاک برای رشد بهتر اندام‎های هوایی گیاه مرزه، بافت لومی است، همچنین بهترین بافت خاک از لحاظ درصد اسانس و میزان پرولین، خاک لوم رسی بود.