تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت قزوین

افزایش روز افزون جمعیت و بالا رفتن استانداردهای زندگی در بسیاری از کشورها موجب افزایش نیاز به منابع آب با کیفیت مناسب برای مصارف مختلف کشاورزی، صنعت و شرب شده است. سفره های آب زیرزمینی به‌عنوان یکی از مهمترین منابع تامین کننده آب با خطرات متفاوتی مانند افت سطح، کاهش میزان تغذیه به سبب نقصان بارندگی و آلاینده های طبیعی و غیرطبیعی روبرو است. از این رو پایش کیفی منابع آب زیرزمینی اهمیت فوق العاده ای دارد. در این مقاله، مطالعه و بررسی 50 حلقه چاه آبیاری دشت کشاورزی قزوین در دوره 1382 تا 1386 ارایه شده است. طبقه بندی کیفی آب زیرزمینی جهت مصارف شرب به کمک استاندارد سازمان بهداشت جهانی و جهت مصارف کشاورزی به کمک روش ویلکاکس انجام شده و با رویهم گذاری نقشه های مصارف شرب و کشاورزی، آب زیرزمینی دشت قزوین از لحاظ این نوع مصارف طبقه بندی شده است. به‌منظور تحلیل مکانی کیفیت آب های زیرزمینی از امکانات نرم‌افزاری زمین آمار arcgis نسخه 2/9 استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان داد که در فصول تر سال های مورد مطالعه، کیفیت آب زیرزمینی کاهش یافته است. به‌طوری که با افزایش افت سطح آب، مقادیر tds و ec آب های زیرزمینی دشت قزوین روند نزولی داشته اند. با بررسی مکانی پارامترهای کیفی آب های زیرزمینی محدوده مطالعه مشخص شد که 10 درصد از کل آب های زیرزمینی دشت مذکور برای مصارف شرب و کشاورزی مطلوب و 6 درصد از آن برای این مصارف نامطلوب است. همچنین 4/0 درصد از کل آب زیرزمینی فقط برای کشاورزی مطلوب و 6/83 درصد آن از کیفیت متوسط برخوردار است.