بررسی ترکیب ایزوتوپ‌های دوتریم و اکسیژن 18 بارش و تعیین خط آب جوی محلی در بخشی از محدوده‌زاگرس میانی (زردکوه بختیاری)

تهیه‌ خط ایزوتوپی آب جوی محلی و معادله‌آن در یک منطقه در تعیین منشا توده‌هوایی تاثیرگذار بر منطقه کاربرد دارد و به‌عنوان اساس و مبنایی برای مطالعه‌دقیق‌تر منابع آبی به‌کار گرفته می‌شود. براساس مطالعات صورت‌گرفته در این پژوهش، برای نخستین‌بار خط آب جوی در منطقه‌زاگرس میانی به‌صورت رابطه‌ δd =7.27 δ18o+12.80با ضریب تبیین 92 درصد تعیین شد. این خط ایزوتوپی بارش برای همه‌ مطالعات ایزوتوپی در این گستره در آینده کاربرد خواهد داشت. همچنین در این مطالعه رابطه‌بین تغییر در ترکیب مقادیر ایزوتوپی با تغییر ارتفاع، دما، مقدار بارش، دوتریوم مازاد و هدایت الکتریکی مشخص شد؛ به‌طوری‌ که به‌ازای هر 100 متر افزایش ارتفاع، به‌ترتیب 0.49 و 2.16 پرمیل (permil) کاهش در مقدار اکسیژن 18 و دوتریوم نمونه‌های بارش وجود داشت. با هر 5 درجه‌سانتی‌گراد افزایش دما به‌ترتیب حدود 0.9 و 4.0 پرمیل افزایش در مقدار ایزوتوپ‌های اکسیژن 18 و دوتریوم (δ18o و δ2h) نشان داده شده است. علاوه‌براین به‌ازای هر 20 میلی‌متر افزایش بارش حدود 1.3 پرمیل اکسیژن 18 و حدود 10.1 پرمیل دوتریوم نمونه‌های بارش کاهش پیدا می‌کند. افزایش مقدار دوتریوم مازاد و کاهش مقادیر ایزوتوپی δ18o و δd بارش در محدوده‌مطالعاتی نیز نشان‌دهنده‌منشا مدیترانه‌ای توده‌های هوا است. همچنین مقدار هدایت الکتریکی نمونه‌های بارش با مقدار ایزوتوپ‌های δ18o و δ2h ییاین نمونه‌ها رابطه‌مستقیم دارد؛ به‌طوری‌که با افزایش 20 میکروزیمنس بر سانتی‌متر هدایت الکتریکی، به‌ترتیب حدود 1.45 و 9.40 پرمیل مقادیر ایزتوپ‌های اکسیژن 18 و دوتریوم نمونه‌های بارش نیز افزایش می‌یابد.