تعیین بهترین تابع تولید برای برآورد عملکرد دانه‌کاملینا در شرایط کم‌‌آبیاری و استفاده از آب شور تحت کاشت گلدانی

تعیین بهترین تابع تولید آب-شوری-عملکرد می‌‌تواند مدیریت مصرف آب کشاورزی را در مناطقی که با کمبود منابع آبی مواجه هستند، بهبود بخشد. به این منظور پژوهشی گلخانه‌‌ای به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو عامل شوری و سطح آبیاری در سه تکرار در محل گلخانه‌تحقیقاتی مرکز آموزش عالی کاشمر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری آب آبیاری: (آب غیرشور) 0.7= s1، 4= s2، 8= s3 و 12= s4 دسی‌‌زیمنس بر متر و سه سطح میزان آب آبیاری: آبیاری کامل (تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه)= w1، w1 0.75= w2 و w1 0.5= w3 در یک خاک شنی لومی با جرم مخصوص ظاهری 1.41 گرم بر سانتی‌‌متر مکعب اِعمال شدند. به‌‌منظور تعیین بهترین تابع تولید آب-شوری-عملکرد دانه‌کاملینا از توابع خطی، درجه دوم، کاب داگلاس و نمایی استفاده شد. نتایج نشان داد که بهترین تابع تولید برای پیش‌‌بینی عملکرد دانه‌کاملینا در گلخانه و در شرایط کاشت گلدانی، تابع درجه دوم بود. همچنین بیشترین کارایی مصرف آب به‌‌ترتیب برای تیمار شاهد و تیمار 75 درصد تامین نیاز آب آبیاری به‌‌دست آمد. شاخص‌‌های تولید نهایی (mp) و نسبت نهایی نرخ فنی (mrts) عملکرد دانه نسبت‌به دو عامل کمّیت و کیفیت آب آبیاری نشان دادند که با افزایش یک سانتی‌‌متر عمق آب و با فرض ثابت‌ماندن شوری آب آبیاری، عملکرد دانه‌کاملینا به اندازه‌56.8 کیلوگرم در هکتار افزایش می‌‌یابد. همچنین با توجه به شاخص تولید نهایی کاملینا نسبت‌به شوری آب آبیاری (mpecw) مشخص می‌‌شود که به‌ازای یک واحد افزایش شوری آب آبیاری با فرض ثابت‌ماندن عمق آب آبیاری، میزان عملکرد دانه‌کاملینا به اندازه‌38.7 کیلوگرم در هکتار کاهش می‌‌یابد. با توجه به یافته‌‌های این پژوهش می‌‌توان گفت که اِعمال 70 میلی‌‌متر عمق آب آبیاری در آب‌‌های با شوری کم‌‌تر از چهار دسی‌زیمنس بر متر، امکان رسیدن به عملکرد دانه‌مطلوب کاملینا را در گلخانه و در شرایط کاشت گلدانی در شهرستان کاشمر فراهم می‌‌کند؛ البته در شرایط مزرعه با توجه به مصرف آب بیشتر گیاه (حدود 300 میلی‌‌متر) و طولانی‌‌تربودن طول دوره‌رشد گیاه نسبت‌به شرایط کاشت گلدانی و گلخانه، ضرایب توابع تولید پیشنهادی در این مطالعه قابل‌استفاده نخواهند بود و لازم است مطالعات تکمیلی در زمینه‌تعیین بهترین تابع تولید آب-شوری-عملکرد کاملینا در شرایط مزرعه نیز انجام پذیرد