تصفیة آلودگی‌ های پساب شهری با استفاده از گیاهان وتیور و گل اختر

حذف آلاینده‌‌ها از خاک و آب‌‌های آلوده به کمک گیاهان از طریق جذب و انباشت در ریشه، ساقه و برگ، به‌عنوان یکی از روش‌‌‌‌های پالایش برای حذف آلاینده‌‌های فلزی مطرح است. در این فرایند، انتخاب گیاه مناسب، نقش بسیار موثری در میزان پالایش آلاینده‌‌ها دارد. در این راستا، آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در گیاه وتیور و گل اختر انجام شد. گیاهان تحت تیمار با پساب شهری و گیاهان شاهد با آب شهری آبیاری شدند. همچنین گلدانی فاقد گیاه برای سنجش میزان عناصر جمع‌شده در خاک در نظر گرفته شد و به‌طور منظم همراه با گلدان‌‌های دیگر با پساب شهری آبیاری شد. سپس فلزهای روی و کروم در گیاهان وتیور و گل اختر، طی یک دورة شش‌ماهه آبیاری با پساب شهری، ارزیابی شدند. فاکتورهای انتقال و تجمع که دو فاکتور مهم در سنجش توانایی گیاه برای گیاه‌پالایی محسوب می‌‌شوند، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روی و کروم، به عنوان بیشترین فلزات سنگین موجود در پساب شهری، بیشترین انباشت را در ریشه و سپس در بخش‌‌های هوایی گیاه وتیور و بیشترین انتقال را به بخش‌‌های هوایی گیاه گل اختر داشتند. بررسی فاکتور‌‌های انتقال و تجمع زیستی نیز نشان داد که گیاه وتیور، توانایی جذب فلزات روی و کروم را از طریق تثبیت گیاهی دارد و گیاه گل اختر این دو فلز را از طریق استخراج گیاهی جذب می‌‌کند. نتایج بررسی‌های فیزیولوژیکی نشان داد که میزان قندهای محلول برگ در گیاهان وتیور و گل اختر نسبت‌به شاهد به‌طور معنی‌‌داری کاهش نشان داد. همچنین غلظت مالون دی آلدهید و محتوای پرولین در گیاهان وتیور و گل اختر نسبت‌به شاهد به‌طور معنی‌‌داری افزایش یافت. نتایج مطالعات آناتومیکی ریشه در گیاهان وتیور و گل اختر نیز نشان داد که تحت تیمار پساب شهری، قطر ریشه، تعداد دستجات آوندی، قطر استوانة مرکزی، قطر متازایلم و پروتوزایلم نسبت‌به شاهد به‌طور معنی‌‌داری کاهش یافت. درمجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که در فرایند جذب فلزات سنگین، تغییراتی در برخی از عملکردهای آناتومیکی و فیزیولوژیکی گیاهان تحت تیمار ایجاد شد.