بررسی برهمکنش تنش‌‌های خشکی و شوری بر رشد دانهال‌‌های پسته

تنش‌‌های خشکی و شوری ازجمله تنش‌‌های محیطی مهم هستند که کاهش تولیدات زراعی و باغی در تمام جهان مخصوصاً مناطق خشک و نیمه‌‌خشک را سبب می‌‌شوند. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثر همزمان دو تنش شوری و خشکی بر دانهال‌‌های پسته پایه محلی بادامی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه ایستگاه تحقیقات پسته در شهرستان اردکان انجام گرفت. تیمارهای آبیاری شامل دورهای 5 (i1)، 10 (i2) و 15 (i3) روز و سطوح شوری آب آبیاری شامل 0/5 (s1)، 4 (s2)، 7 (s3) و 10 (s4) دسی‌‌زیمنس‌‌بر‌‌متر بودند. در پایان دوره اِعمال تیمارها، تبخیر-تعرق و پارامترهای مورفولوژیکی شامل سطح برگ، وزن خشک شاخساره، ارتفاع دانهال، قطر ساقه، وزن خشک ریشه و طول ریشه اصلی اندازه‌‌گیری شد. نتایج نشان داد که اثر اصلی دور آبیاری و شوری آب آبیاری بر همه صفات به‌‌جز ارتفاع دانهال در سطح یک درصد و برهمکنش دور آبیاری و شوری بر تبخیر-تعرق، سطح برگ و وزن خشک ریشه معنی‌‌دار بودند. با افزایش شوری از مقدار 0/5 به 10 دسی‌‌زیمنس‌‌بر‌‌متر، وزن خشک شاخساره و ریشه به‌‌ترتیب حدود 60 و 58 درصد کاهش پیدا کرد. افزایش دور آبیاری از 5 به 15 روز نیز باعث کاهش 27 و 29 درصدی میانگین وزن خشک شاخساره و ریشه شد. به‌طورکلی اثر شوری بر کاهش رشد شاخساره و ریشه بیشتر از اثر خشکی بود. بهترین دور آبیاری برای دانهال پسته دو ساله 10 روز و حد رطوبت سهل‌‌الوصول آن 41 درصد تعیین شد. حدود آستانه شوری محلول خاک برای کاهش وزن خشک شاخساره و ریشه برای دانهال‌‌های پسته رقم بادامی به‌‌ترتیب برابر 8/8 و 7/0 دسی‌‌زیمنس‌‌بر‌‌متر به‌دست آمد. شیب کاهش عملکرد به‌‌ازای افزایش یک واحد شوری محلول خاک نیز برای شاخساره و ریشه حدود 4 درصد تعیین شد.