بررسی شاخص‌های مختلف خشکسالی برای یافتن تطبیق‌پذیرترین شاخص (مطالعه‌ موردی: شهرستان دامغان)

بررسی و پایش خشکسالی مهم‌ترین ابزار مدیریت خشکسالی محسوب می‌شود که می‌‌توان با استفاده از پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژیک، شروع و پایان، محدوده‌ مکانی و شدت اثر آن را مشخص کرد و در صورت وجود برنامه‌‌های مقابله با خشکسالی، زمان تشکیل کارگروه بررسی و مقابله را معین کرد. برای تحلیل و بررسی پدیده‌ خشکسالی، اولین مرحله، کمّی‌کردن این پدیده است که این مهم با استفاده از شاخص‌‌های خشکسالی محقق می‌شود. در پژوهش حاضر، به بررسی خشکسالی هواشناسی با استفاده از شاخص‌‌های خشکسالی در منطقه دامغان در استان سمنان پرداخته شد. برای این منظور، مقادیر بارش ماهانه در ایستگاه‌‌های دامغان، حسین‌آباد، خورزان، قوشه، معبد و آستانه، در یک دوره آماری مشترک (1398-1376)، گردآوری شد. پس از بررسی روند بارش سالانه در هر ایستگاه، تداوم و بیشینه‌ خشکسالی با استفاده از شاخص‌‌های spi، di، pn، czi، mczi و zsi تعیین شد. برای بررسی عملکرد این شاخص‌‌ها و انتخاب تطبیق‌‌پذیرترین شاخص برای منطقه از فرضیه‌ کمینه استفاده شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، شاخص di در برآورد خشکسالی شدید و برآورد ترسالی شدید، نسبت‌به بقیه‌ شاخص‌‌ها عملکرد مطلوب‌تری داشت. در مرحله بعد، با استفاده از همبستگی اسپیرمن بین پارامتر بارش و شاخص‌های خشکسالی، شاخص pn بهترین عملکرد را داشت. برای مقایسه شاخص‌ها در زمینه‌ برآورد تغییرات تراز آب‌های زیرزمینی، از میانگین‌های متحرک زمانی در دوره‌های 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه استفاده شد که درنهایت شاخص spi به‌عنوان تطبیق‌پذیرترین شاخص در برآورد تغییرات سطح آب‌‌های زیرزمینی منطقه دامغان مشخص شد.