بررسی روند تغییرات دما و بارش حوزه‌های آبریز ایران در افق 20 سال آینده براساس برونداد مدل‌های cmip6

تغییر اقلیم با تغییر در دما و بارش بر چرخه‌ هیدرولوژیک، منابع آب دردسترس و تقاضای آب اثر می‌‌گذارد. در این راستا پیش‌‌بینی تغییرات دما و بارش توسط مدل‌های گزارش ششم ارزیابی تغییر اقلیم به‌دلیل افزایش دقت در برون‌داد آن‌ها، می‌تواند کمک شایانی برای برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب در دوره‌ آتی باشد؛ به‌علاوه، تعیین مدل‌های مناسب از میان این مدل‌های اقلیمی، راهگشای پژوهش‌های آتی در زمینه‌ بررسی اثرات تغییرات اقلیم خواهد بود. تحقیق حاضر به‌منظور دستیابی به اهداف فوق انجام گرفت. در این زمینه ابتدا به‌منظور افزایش دقت نتایج مدل‌های اقلیمی، برون‌داد 10 مدل‌ اقلیمی گزارش ششم در دوره‌ تاریخی 1995-2014 در مقایسه‌ داده‌های مشاهداتی براساس سنجه‌ kge رتبه‌بندی شدند و بر مبنای رتبه‌های حاصل، وزن‌دهی مدل‌ها صورت گرفت. در ادامه، نتایج تصویرسازی مدل‌های اقلیمی تحت سه سناریوی ssp126، ssp245 و ssp585 دوره‌ آتی، پس از ترکیب برون‌داد مدل‌ها براساس وزن‌های محاسبه‌شده، حاصل شد و درنهایت متوسط تغییرات دما و بارش در افق 2020-2039 نسبت‌به دوره‌ تاریخی برای حوزه‌های آبریز ایران ارائه شد. نتایج بررسی رتبه‌بندی مدل‌های اقلیمی براساس توانایی آن‌ها در تصویرسازی‌های اقلیمی نشان داد مدل‌های برتر بسته به اقلیم نواحی مختلف، متفاوت هستند و تنوع آن‌ها در شبیه‌سازی بارش نسبت‌به دما در ایران بیشتر است. به‌طوری‌که از میان 10 مدل cmip6، 6 مدل برتر برای شبیه‌سازی بارش و 4 مدل برتر برای شبیه‌سازی دما در نواحی مختلف کشور تعیین شد. به‌علاوه نتایج حاصل از تصویرسازی اقلیمی حاکی از تغییر بارش از حدود 19+ تا 12- درصد و افزایش دما به‌طور متوسط در دامنه‌ 0.1 تا 0.6 درجه‌ سلسیوس در حوضه‌های مختلف کشور طی 20‌ سال آتی خواهد بود، به‌طوری‌که نواحی غربی کشور بیشترین کاهش بارندگی را در این دوره تجربه خواهند کرد.