بررسی هیدرولیکی- مورفولوژیکی آثار برداشت مصالح رودخانه‌ای بر کف‌کنی و فرسایش کناری رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه‌ خرم‌آباد)

با توجه به رشد روزافزون پروژه های عمرانی در سال‌های اخیر، نیاز به استفاده از مصالح شن و ماسه برای احداث ابنیه و راه‌ها بیشتر شده است. همچنین، در دسترس ‌بودن و سهولت برداشت و استحصال مصالح رودخانه‌ای به نسبت مصالح کوهی، منتج به برداشت بی‌رویه‌ شن و ماسه از بستر رودخانه‌ها شده است؛ که مشکلات متعددی از قبیل فرسایش بستر و کناره‌های رودخانه را ایجاد کرده، پایداری سازه ‌های طولی و متقاطع را در رودخانه‌ها تهدید می‌کند و منجر به افت کیفیت آب رودخانه ها و تاثیرات مخرب بر اکوسیستم حاکم بر آنها می‌شود. در این تحقیق، با استفاده از نرم‌افزارهای hec-ras و fluvial-12 و بر اساس روابط مختلف انتقال رسوب، تغییرات هیدرولیکی و مورفولوژیکی رودخانه‌ خرم آباد بر اثر برداشت مصالح رودخانه ای بررسی شد. نتایج این بررسی نشان داد که در تغییر شکل بستر، بیشترین تغییرات نسبت به بستر موجود از معادلات انتقال رسوب میر- پیتر- مولر (1948) و گراف (1970) و کمترین تغییرات مربوط به معادلات یانگ (1973 و 1984) و انگلند و هانسون (1967) بود. همچنین، مشخص شد که در بازه‌هایی که مصالح بستر به‌علت تخلیه نخاله‌های ساختمانی و کارگاهی از نوع درشت‌دانه باشد، تمام قدرت رودخانه، صرف فرسایش کناره‌ها می‌شود و این باعث باعث تعریض بیش از پیش رودخانه می‌شود.