ارزیابی اثر اقدامات آبخیزداری بر سیل‌خیزی حوضه رامیان با استفاده از مدل hec-hms

کمی کردن تاثیر پروژه‌های آبخیزداری، اولین گام در ارزیابی اثربخشی این اقدامات است. مساله مهم در ارزیابی، انتخاب شاخص متناسب با نوع پروژه، نوع ارزیابی، دقت مورد نیاز و داده‌های در دسترس است. در این بررسی برای ارزیابی اقدامات آبخیزداری در حوضه رامیان در استان گلستان است که از سال 1372 طرح‌های آبخیزداری به‌صورت مکانیکی و بیولوژیکی در آن اجرا و از شاخص‌های سیل‌خیزی (دبی حداکثر و حجم جریان) استفاده شد. در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز شامل موقعیت و مشخصات سازه‌ها در آبراهه‌های اصلی و مقاطع روندیابی و اطلاعات پایه حوضه، با انجام بازدیدهای میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای تهیه و سپس اثر اقدامات با شبیه‌سازی جریان با مدل hec-hms کمی شد؛ به‌گونه‌ای که برای بررسی تاثیر اقدامات بیولوژیکی و مکانیکی به‌ترتیب از پارامترهای شماره منحنی و زمان تاخیر استفاده شد. نتایج نشان داد که سیلاب در دوره بازگشت‌های مختلف کاهش یافته است؛ به‌گونه‌ای که بیشترین کاهش دبی اوج و حجم جریان به‌ترتیب در دوره بازگشت‌های 10 و 20 سال رخ داده است و با افزایش دوره بازگشت، تاثیر اقدامات آبخیزداری بر سیلاب کاهش می‌یابد. به علاوه عمده کاهش سیلاب تحت تاثیر انجام اقدامات بیولوژیکی بوده و اقدامات مکانیکی نقش ناچیزی در حوضه رامیان داشته است. در کل تاثیر اقدامات آبخیزداری بر سیل‌خیزی حوضه رامیان مثبت ارزیابی شد.