بررسی اثر کیفیت آب‌های زیرزمینی بر بیابان‌زایی دشت مهران

برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی در مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی جهت توسعه اراضی کشاورزی، باعث کاهش کیفیت آب‌های زیرزمینی گردیده است. از این‌رو بررسی تاثیر کاهش کیفیت آب بر پیشروی بیابان امری ضروری است. در این پژوهش با استفاده از شاخص‌های کیفی آب همچون هدایت‌الکتریکی، مواد جامد محلول، نسبت جذب سدیم و کلر، به بررسی تاثیر کیفیت آب زیرزمینی درروند بیابان‌زایی دشت مهران پرداخته شد. بدین منظور، از اطلاعات حاصل از 9 حلقه چاه کیفی واقع در دشت مهران طی سه دوره زمانی (83-1380، 87-1384 و 91-1388) استفاده شد. با استفاده از مدل imdpa و نرم‌افزار arcgis 9.3 ابتدا با وزن‌دهی به لایه‌های اطلاعاتی، ارزش هر لایه را در شاخص موردنظر دخالت داده و تاثیر آن بر بیابان‌زایی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نقشه‌های تهیه ‌شده از بین شاخص‌های مورد بررسی کیفیت آب زیرزمینی، شاخص هدایت‌الکتریکی تاثیرگذارترین شاخص در افزایش شدت بیابان‌زایی منطقه است. بر اساس این شاخص در طی دوره‌های زمانی مدنظر بر شدت بیابان‌زایی منطقه افزوده‌شده به ‌طوری ‌که در دوره پایانی 14.47 درصد منطقه در طبقه بیابان‌زایی شدید قرار گرفته است. همچنین نقشه بیابان‌زایی بر اساس شاخص‌های کیفی آب زیرزمینی در طول این دوره‌ها نشان می‌دهد که حدود 72 درصد منطقه در طبقه بیابان‌زایی کم و ناچیز قرار دارد.