مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب با استفاده از مدل برنامه‌ریزی خطی

جهت درنظر گرفتن ابعاد و پیچیدگی‏های سیستم‌های منابع آب، امروزه مدیران و برنامه‌ریزان برای رسیدن به تصمیمات بهینه، به استفاده از مدل‏های بهینه‌سازی به عنوان ابزاری کارآمد روی آورده‌اند. در پژوهش حاضر برای بررسی الگوی کشت موجود در دشت همدان- بهار و تدوین سناریوهای مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی، از مدل برنامه‌ریزی خطی و نرم‌افزار لینگو استفاده شد. این مدل با هدف تعیین الگوی کشت بهینه، تعیین میزان تخصیص بهینه از منابع آب سطحی و زیرزمینی و حداکثر کردن سود حاصل از کشت محصولات تدوین شد و با توجه به قیود و محدودیت‌ها به اجرا درآمد. به منظور بررسی گزینه‌های مدیریتی، سه شیوه‌ی بهینه‌سازی الگوی کشت در وضع موجود، بهینه‌سازی الگوی کشت با اعمال محدودیت برداشت از منابع زیرزمینی، بهینه‌سازی الگوی کشت با تغییر در شیوه آبیاری تدوین و با استفاده از مدل اجرا شد. نتایج به دست آمده از اجرای مدل، حاکی از برتری تغییر شیوه آبیاری نسبت به دو شیوه‌ی دیگر است؛ به گونه‌ای که میزان آب مصرفی الگوی کشت 23.8 درصد کاهش و میزان تولید، سطح قابل کشت و سود به دست آمده به‌ترتیب 13.1 درصد، 12.7 درصد و 15.8 درصد نسبت به الگوی موجود افزایش نشان می‌دهد.