پیش‌بینی تراز سطح آب دریاچه ارومیه با استفاده از مدل استوکاستیکی باکس- جنکینز و پویایی سیستم

امروزه چالش منابع آب، دغدغه بسیاری از کشورهای خاورمیانه است. این موضوع در ایران، در مورد دریاچه ارومیه که در دهه اخیر دچار بحران شده است، اهمیت دوچندان دارد. با توجه به تغییرات بارندگی، وقوع خشکسالی‌ها و احداث سدها، تراز سطح آب دریاچه ارومیه دست‌خوش تغییرات و نوسانات زیادی شده است؛ بنابراین هدف اصلی در این تحقیق، بررسی روش‌های استوکاستیکی برای شبیه‌سازی نوسانات و پیش‌بینی تراز آبی دریاچه ارومیه است تا به کمک آن، بتوان سناریوهایی را برای مدیریت آن تعریف کرد. در ابتدا تراز آب دریاچه، به صورت مستقیم و با استفاده از مدل‌های سری زمانی در محیط نرم‌افزار minitab برای دوره زمانی 32 ساله از سال 1355 تا 1386، شبیه‌سازی و پیش‌بینی شد. سپس به مدل‌سازی دریاچه ارومیه با توجه به رویکرد پویایی سیستم‌ها در محیط vensim پرداخته و پس از آن، شبیه‌سازی و پیش‌بینی جریان‌های ورودی و خروجی به دریاچه با استفاده از مدل‌های سری زمانی انجام و نتایج پیش‌بینی وارد مدل شد. مقایسه این دو روش شبیه‌سازی تراز آب دریاچه ارومیه نشان داد که شبیه‌سازی جریان‌های ورودی و خروجی و وارد کردن آن‌ها در مدل vensim نتایج دقیق‌تری نسبت به شبیه‌سازی مستقیم تراز سطح آب با استفاده از مدل‌های سری زمانی در پی خواهد داشت.