آلومتری یخ پوشها و شکل‌گیری مدنیت کرمان

دوران چهارم جدیدترین وکوتاهترین دوره زمین‌شناسی است که با وجود کوتاهی، تحولات زیادی در این مرحله از عمر زمین رخ داده است. پیرامون زمان شروع این دوره نیز نظریات متفاوتی ارایه شده است. صحنه‌های یـخچالی که همزمان با دوره‌های یخچالی در نواحی کوهستانی درون قاره‌ها بوجود می‌آمده، تراکمی از جریانات یخی و یخپوش‌ها را بوجود می‌آورده‌اند. تمامی این عناصر که به آن‌ها فرآیندهای یخچالی اطلاق می‌شود، باعث ایجاد اشکال ژیـومورفیک خاصی درقلمرو گسترش خود شده‌اند که نهایتا در ظهور و تکوین اشکال گوناگون مدنیت در ایــران تاثیـر قابل توجهی داشته است. ارتفاعات ایـران مرکزی ازجمله قلمروهایی است که به علت دارا بودن سطوح ارتفاعی قابل توجه به ویژه ارتفاعات بالاتر از 4000 متر، در تشکیل روانه‌های یخی و ایجاد پدیده‌های یخچالی، در دوره‌های یخچالی شرایط مساعـدی را برای چـاله‌های مجـاورخود به وجود آورده‌‌اند. افزایش ماندگاری آب به دلیل کاهش تبخیر در این محیط‌ها، سبب تشکیل دریاچه‌ها شده و به دنبال آن شرایط مناسبی برای تشکیل مـدنیت‌های شـهری متعدد در پهنه‌های ساحلی اینگونه دریاچه‌ها فراهم گردیده است. به همیـن خاطرمفهـوم تعادل آب و خشکی که حد و مرز خطوط ساحلی درون قاره‌ای را در برمی‌گیرد، مامن و کانون اصلی مدنیت شهـری در ایـران است. در همین راسـتا بررسی آثـار یخچالی منطقه ایران مرکزی از اهداف مهم این پژوهش به شمار می‌رود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که خط تعادل آب و خشکی تاثیر بسـزایی در شکل‌‌گیری مـدنیت‌های شهـری در این منطقه داشته است و شهرهای ریشه‌داری چون ری، اصفهان، قم، کرمان، یزد، نایین و ...، همه در کنار همین خطوط ساحلی شکل گرفته‌اند. اما نکته مهمتر در این مقاله آلومتـری بین سطوح یـخ‌پوش‌ها، سطح دریاچه‌ها و سطوح اشغال شده کانونهای تمرکز جمعیتی در این مکانهاست. علاوه بر این سعی شده است رابطه و آلومتری این متغیرها در هویت مکانی کرمان تبیین گردیده و اصول حاکم بر آنها تدوین شود.