ارزیابی میزان هدررفت خاک در کاربری ‌های اراضی حوزه آبخیز نیرچای با استفاده از مدل rusle و تصاویر ماهواره‌ای لندست (سنجنده oli)

فرسایش خاک یک مشکل جهانی است که منابع آب و خاک را تهدید می کند و تغییرات کاربری اراضی یکی از عوامل مهم در فرسایش خاک است. هدف از این پژوهش ارزیابی میزان هدررفت خاک در کاربری های اراضی حوزه آبخیز نیرچای با استفاده از مدل rusle در استان اردبیل است. به منظور اجرای این تحقیق ابتدا تصویر ماهواره ای منطقه مورد مطالعه مربوط به سال 1400 و ماه خرداد از مرکز تحقیقات زمین شناسی آمریکا دریافت و پس از تصحیحات اتمسفری و رادیومتریک با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده به شیوه ماشین بردار پشتیبان اقدام به تهیه نقشه کاربری اراضی شد. سپس به منظور برآورد میزان فرسایش از مدل rusle استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل و تولید نقشه ها در اجرای این تحقیق نیز از نرم افزارهای spss 21، excel، arcgis 5.4، archydro و envi 5.3 استفاده شد. لایه پارامترهای مدل rusle شامل لایه فرسایندگی باران، لایه خاک، لایه توپوگرافی، لایه پوشش گیاهی و عامل حفاظتی خاک هم چنین آمارهای مختلف مربوط به ایستگاه های باران سنجی، هیدرومتری، نقشه های توپوگرافی 1:50000، زمین شناسی 1:100000 هم چنینdem (20 متر منطقه) و نیز بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی gis و سنجش از دور استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که مقدار متوسط فرسایش سالانه خاک برای کل حوضه در دامنه بین 0.5 تا 14.25 تن در هکتار در سال متغیر است. هم چنین بررسی روابط رگرسیونی بین فاکتورهای مدل rusle و مقدار فرسایش سالانه خاک نشان داد که فاکتور توپوگرافی (ls) با بالاترین مقدار ضریب تعیین r^2=0/93 بیش ترین اهمیت را در برآورد فرسایش سالانه خاک به وسیله مدل rusle دارد.

evaluation of soil loss rate in land uses of nirchai watershed using rusle model and landsat satellite images (oli)

soil erosion is a global problem that threatens water and soil resources, and land use changes are oneof the important factors in soil erosion. the purpose of this research is to evaluate the amount of soilloss in the land uses of the nirchai watershed using the rusle model in ardabil province. in orderto carry out this research, first, the satellite image of the studied area related to the year 1400 and themonth of june was received from the american geological research center, and after atmosphericand radiometric corrections, a land use map was prepared using the supervised classification methodusing the support vector machine method. then the rusle model was used to estimate the erosionrate. spss 21, excel, arcgis 5.4, archydro and envi 5.3 software were used to analyze and producemaps in this research. rusle model parameter layer includes rain erosion layer, soil layer,topography layer, vegetation layer and soil protection factor as well as various statistics related torain gauge stations, hydrometry, topographic maps 1:50000, geology 1:100000 as well as dem (20meters area) and gis geographic information system and remote sensing have been used. the resultsof this study showed that the average amount of annual soil erosion for the whole basin ranges from0.5 to 14.25 tons per hectare per year. also, the investigation of the regression relationships betweenthe factors of rusle model and the amount of annual soil erosion showed that the topography factor(ls) with the highest value of the coefficient of determination r^2=0.93 is the most important inestimating the annual soil erosion using the rusle model.