تحلیل الگوهای همدید دو رخداد سنگین‌ترین بارش‌های حوضه سد زاینده رود

بارش یکی از مهمترین عناصر اقلیمی است و به خصوص زمانی که بارش های سنگین رخ دهد اهمیت آن بیشتر می شود. بررسی بارش و یا بارش های سنگین یک منطقه نیازمند تحلیل الگوهای همدید می باشد. این پژوهش با هدف بررسی بارش های سنگین حوضه آبریز سد زاینده رود صورت گرفته است. برای این منظور از داده های بارش روزانه ایستگاه های کوهرنگ، فریدون شهر، شهرکرد، داران، پل زمان خان، فرخ شهر، چادگان و سامان طی دوره آماری 2019-1958 استفاده شد. پس از بررسی داده ها دو رخداد بارش در تاریخ های 2004/1/7 و 2005/3/12 که بارش های سنگین (بارش بالای 20 میلی متر) در منطقه مورد مطالعه رخ داده انتخاب و الگوهای همدید آن مورد تحلیل قرار گرفته است. داده های مربوط به ارتفاع ژئوپتانسیل سه تراز 500، 700 و 850 هکتوپاسکال از سایت نوآ دریافت و در نرم افزار arc gis نقشه های آن ترسیم شد. نتایج به دست آمده نشان داد بارش های سنگین در حوضه مورد مطالعه زمانی رخ می دهد که هوای سرد در عرض های بالاتر به سمت عرض های پایین تر حرکت کرده و بر روی دریای سرخ و مدیترانه رطوبت لازم را کسب کرده باشند. زمانی که محور تراف در شرق مدیترانه قرار گیرد و رطوبت فراوان نیز داشته باشد باعث ایجاد بارش های سنگین در منطقه مورد مطالعه می شود. در مجموع می توان بیان نمود که شدیدترین بارش ها در منطقه مورد مطالعه در اسفندماه رخ می دهد و سیستم های مدیترانه ای و سودانی مسبب رخداد بارش های سنگین در این منطقه می باشد.

analysis of synoptic patterns of the two heaviest rainfall events in zayandeh rood dam basin

precipitation is one of the most important climatic elements, and its importance increases especially when heavy rains occur. investigating rainfall or heavy rainfall in a region requires analysis of synoptic patterns. this research was conducted with the aim of investigating the heavy rains in the catchment area of zayandeh rood dam. for this purpose, the daily rainfall data of kohrang, fereydon shahr, shahrekord, daran, pol zaman khan, farrokh shahr, chadegan and saman stations during the statistical period of 1958-2019 were used. after examining the data, two rainfall events on 7/1/2004 and 12/3/2005, which were heavy rains (rainfall above 20 mm) in the study area, were selected and their co-occurrence patterns were analyzed. the data related to geopotential height of three levels of 500, 700 and 850 hectopascals was obtained from the noaa site and its maps were drawn in arc gis software. the obtained results showed that heavy rains occur in the studied basin when cold air in higher latitudes moves to lower latitudes and obtains the necessary moisture over the red sea and the mediterranean. when the trough axis is located in the eastern mediterranean and there is a lot of humidity, it causes heavy rains in the studied area. in general, it can be stated that the heaviest rains in the studied area occur in march and the mediterranean and sudanese systems cause heavy rains in this area.