واکاوی پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از افزایش بلندمرتبه‌سازی در کلان‌شهرهای ایران (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)

افزایش سریع جمعیت و کمبود زمین مناسب برای توسعه و از طرف دیگر روشن نبودن سیاست‌های توسعه‌ی شهری در ابعاد کلان و محلی، باعث گردیده که راه‌حل‌های موقتی و موضعی همچون ایجاد ساختمان‌های بلندمرتبه مطرح شود. این ساختمان‌ها با وجود افزایش سرانه‌ی زمین شهری، باعث ایجاد اثرات منفی در ابعاد مختلف به دلیل عدم طراحی و برنامه‌ریزی مناسب گردیده‌اند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از پژوهش حاضر بررسی پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از افزایش بلندمرتبه‌سازی در کلان‌شهر تبریز و ارائه‌ی پیشنهادهایی در راستای احداث ساختمان‌های آینده می‌باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته (ترکیبی از روش‌های کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق شامل شهروندان منطقه 1، 2 و 5 تبریز و به عبارتی ساکنان پیرامون برج‌های آفتاب در ولیعصر (منطقه 1)، برج‌های آسمان در ائل‌گلی (منطقه 2) و برج‌های مهر در شهرک رشدیه (منطقه 5) می‌باشد که در راستای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده و حجم نمونه 384 نفر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین پیامدهای کالبدی-محیطی ناشی از بلندمرتبه‌سازی در کلان‌شهر تبریز مربوط به مولفه‌های آلودگی هوا، عملکردها و کاربری‌های پیرامون و اثرات بصری می‌باشد. همچنین در بین مولفه‌های فرعی مهمترین پیامدها مربوط به کاهش ظرفیت‌پذیری شبکه‌ی معابر، افزایش آلودگی هوا، تحمیل فشار و بار اضافی به تاسیسات و خدمات شهری و گسیختگی بصری بوده که به ترتیب ارزش مدل ساختاری برای آنها 0/91، 0/85، 0/77 و 0/71 می‌باشد.

analyzing of environmental effects caused by the increase in high-rise construction in iranian metropolises (case study: tabriz metropolis)

the rapid increase in population and the lack of suitable land for development, and on the other hand, the lack of clarity of urban development policies in macro and local dimensions, have caused temporary and local solutions such as the creation of high-rise buildings to be proposed. despite the increase in urban land per capita, these buildings have caused negative effects in different dimensions due to the lack of proper planning and design. considering the importance of the subject, the aim of the current research is to investigate the physical-environmental consequences by the increase in high-rise construction in tabriz metropolis and to provide suggestions for the construction of future buildings. the research method in the current research is mixed (combination of quantitative-qualitative methods) with an applied purpose and a descriptive-analytical nature, in order to analyze the information, structural equation modeling was used in amos software. the statistical population of the research includes the citizens of regions 1, 2 and 5 of tabriz, that is, the residents around aftab towers in valiasr (region 1), asman towers in el goli (region 2) and mehr towers in roshdieh (region 5), which is in line with determining the volume cochran’s sampling method was used and the sample size was determined to be 384 people. the findings of the research show that the most important physical-environmental consequences caused by high-rise construction in tabriz metropolis are related to air pollution components, surrounding functions and uses, and visual effects. also, among the sub-components, the most important consequences are related to reducing the capacity of the road network, increasing air pollution, imposing additional pressure and load on urban facilities and services, and visual disruption, for which the value of the structural model is 0.91, 0.85, 0.77 and 0.71 respectively.