شناسایی و ارزیابی ‌اصناف شهرهای ساحلی از منظر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در بیماری کووید19 با استفاده از مدل واسپاس (مورد مطالعه: بندر ماه‌شهر)

اصناف و صاحبان حرف و در کل بازار یکی از ریشه دارترین نهادهای شهری و در واقع ستون فقرات و شالوده زندگی اقصادی مردم  به حساب می‌آیند. با شکل‌گیری ویروس کرونا که برای اولین بار در شهر ووهان چین در سال 2019 شناسایی شد، نهاد بازار و اصناف با رعایت پروتکل‌های بهداشتی سعی در پیشگیری و کاهش اپیدمی فراگیر این ویروس داشته‌اند. نظر به اهمیت موضوع، این پژوهش به شناسایی و ارزیابی‌ مطلوبیت ‌اصناف شهرهای ساحلی از منظر رعایت پروتکل‌های بهداشتی دربیماری کووید-19 با استفاده از 25 شاخص در 18 صنف شهر بندر ماه ‌شهر پرداخته است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق، پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری شامل صاحبان صنوف و حجم نمونه برحسب فرمول کوکران362 نفر می‌باشد. به منظور بررسی نرمال بودن توزیع داده‌ها از آزمون کلموگروف-‌اسمینروف و جهت بررسی وضعیت متغیرهای پژوهش از آزمونt تک نمونه‌ای استفاده شده است. همچنین وزن‌دهی متغیرها توسط مدل آنتروپی‌شانون و رتبه‌بندی اصناف با استفاده از مدل واسپاس صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش حاصل از نتایج آزمون t تک نمونه‌ای نشان می‌دهد: وضعیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی در بین اصناف و همچنین نظارت مستمر بازرسین اتحادیه برآنها به ترتیب‌با مقدارآماره آزمون برابر 1/009 و 4/43 درسطح متوسط است. همچنین نتایج حاصل از رتبه‌بندی مولفه‌های انتخابی پژوهش در بین اصناف با استفاده از مدل واسپاس، نشان می‌دهد؛ صنف خواربارفروشان با امتیاز 0/625، رتبه اول وصنوف: خیاطان-آرایشگاه زنانه(0/425)، اغذیه فروشی‌ها(0/313) در رتبه‌های دوم و سوم و صنف لاستیک و باطری فروشان در رده‌ی آخر با امتیاز 0/082 قرار گرفته‌ است.

the evaluation of professions in coastal cities from the aspect of observance covid-19 disease sanitary protocols by waspas method (case study: city of port mahshahr)

in general, the market is one of the old civil institutions and the cornerstone of people’s economic lives. the covid-19 pandemic, which first was found in wuhan, china in 2019, has negatively affected professions. so businesses have tried to prevent the pandemic or decrease its destructive consequences by observing sanitary protocols. in this regard, the present research sets out to assess the desirability evaluation of professions in coastal cities from the aspect of observance covid-19 disease sanitary protocols by 25 indicators among 18 professions in city of port mahshahr. this research is an applied study and an assessment-survey method by emphasis on the questionnaire was used. a sample 362 of professions was recruited and the sample size was calculated based on cochran’s formula. kolmogrov-smirnov test as well as one-sample t-test were used to examine normality of data distribution and research variables, respectively. moreover, shanon entropy as well as waspas methods were applied for weighting variables and grading professions, respectively. the results of one-sample t-test illustrated that observing health protocols among professions (1.009) as well as constant supervision of the guild inspectors (4.43) were in the medium level. the results of grading research variables among professions using the waspas method suggested that grocery stores (0.625) as well as tyre and battery-sellers (0.82) received the highest and lowest grades, respectively. while, dressmakers and hairdressers (0.425) as well as catering businesses (0.131) got the second and third grades, respectively.