ارائه طرح‌های پیشنهادی مسکن روستایی با توجه به الگوهای توسعه یافته خانه‌های بومی در منطقه گیلان

امروزه شیوه ساخت خانه‌ها با سبک بومی در مناطق روستایی در حال از بین رفتن است و تنها برخی خانه‌های بومی موجود با تغییراتی که در معماری آنها برای رفع نیازهای ساکنان اعمال شده است امکان بقا و حضور در محیط روستا را دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی و مستندسازی الگوهای تغییرات در معماری بومی خانه‌های روستایی و ارائه طرح‌های پیشنهادی مسکن بر اساس این تغییرات است. در راستای هدف کاربردی پژوهش که حفظ وجهه بومی خانه در روستا است از روش بررسی توصیفی-تحلیلی استفاده شده است که در آن با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای – اسنادی و میدانی، داده‌های اولیه پژوهش شامل پلان وضع موجود و پرسش از ساکنان در ارتباط با نحوه تغییرات گردآوری گردید. در این پژوهش پنج خانه با الگوی مشترک اولیه از بین 20 خانه بومی در روستای طولارود بالا در بازه زمانی سال‌های 1398-1400 به صورت هدفمند و غیراحتمالی انتخاب شدند. از روش نحو فضا جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. مقایسه تطبیقی مولفه‌های نحو فضا بر روی مشخصه‌های خانه بومی صورت پذیرفت سپس از طریق استدلال استنتاجی مطابقت مشخصه‌ها در الگوهای تکوینی ممکن به انتخاب طرح‌های پیشنهادی منجرگردید. بر اساس نتایج ویژگی‌هایی همچون عمق کم (میزان 1) و هم پیوندی بالای ایوان (متوسط میزان 7) و قرارگیری ایوان در لایه اولیه خانه (لایه 1- 2) از ویژگی‌های معماری بومی بوده که با اضافه شدن فضاهای جدید و مرتفع نمودن نیازهای ساکنان همچنان این ویژگی‌ها باقی مانده است. در انتها بکارگیری طرح‌های معماری تکوینی منطبق بر الگوی بومی در ساخت مسکن برای روستاییان، به جای الگوهای شهری در حال اجرا پیشنهاد می‌گردد.

presenting proposed rural housing schemes according to developed patterns of vernacular houses in guilan region

nowadays, building houses with vernacular style method does not seem to be used anymore in rural area. however, some still remain by slight changes in their architecture. the purpose of this study is to review and document developing vernacular patterns of houses in the village along with providing proposed plans adapting these changes. according to applied purpose of the article which maintain vernacular style in rural area a descriptive-analytical method has been utilized obtaining initial data, current plans and modification of houses through library-documentary and field studies. in this study five houses with a common initial pattern were targeted by purposeful and non-probabilistic selection among 20 vernacular houses in toularoud bala village in the period of years 2019-2021. possible patterns and modified houses were analyzed through space syntax and its factors. space syntax theory has been utilized for analyzing data. by comparative comparison of the space syntax factors on characteristics of vernacular houses, some proposed patterns were selected and presented while preserving the vernacular feature of the houses through conductive reasoning. results indicate that modified vernacular houses reserving characteristics of shallow-depth(level: 1) and high-integration of the porch (average rate:7) and by porch being located in the first layer of the house(layer 1-2) match with vernacular features of their prototype. proposed developmental patterns of the vernacular house which are presented in accordance with the residents` needs could replace the new urban construction patterns for constructing housing for the villagers.