تحلیل عدالت فضایی در توزیع کاربری‌های خدماتی در مناطق شهری (نمونه موردی: مناطق 5 گانه - ارومیه)

هدف اصلی این پژوهش رتبه‌بندی مناطق 5 گانه شهر ارومیه بر اساس توزیع فضایی جمعیت و کاربری‌‎های خدماتی می‌باشد. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. اطلاعات این پژوهش با روش‌های مصاحبه، مشاهده و فیش‌برداری گردآوری‌شده است. جامعه آماری شامل جمعیت مناطق 5‌ گانه شهر ارومیه می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده از ضریب جینی، روش ماباک، ضریب پراکندگی و ضریب همبستگی اسپیرمن در جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده‌شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که طبق نتایج مدل جینی، توزیع جمعیت در مناطق 5 گانه به‌صورت متعادل می‌باشد. نتایج روش ماباک نشانگر این است که منطقه 5 رتبه اول، منطقه 1 رتبه دوم، منطقه 4 رتبه سوم، منطقه 3 رتبه چهارم و منطقه 2 رتبه پنجم را از منظر توزیع و پراکنش کاربری‌های خدماتی کسب نموده‌اند. طبق نتایج ضریب پراکندگی، کاربری مراکز فرهنگی هنری با مقدار 145/94 بیشترین و کاربری تاسیسات و تجهیزات شهری با مقدار 83/86 کمترین ضریب پراکندگی را در بین سایر کاربری‌ها کسب نموده‌اند. طبق نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن، رابطه قوی غیرمستقیم میان توزیع فضایی جمعیت و پراکنش کاربری‌های خدماتی در شهر ارومیه وجود دارد. با توجه به نتایج گردآوری‌شده شهر ارومیه نیازمند بازنگری کلی در راستای برنامه‌ریزی بهتر در جهت توزیع عادلانه کاربری‌های خدماتی در مناطق 5 گانه شهر ارومیه می‌باشد.

analysis of spatial justice in the distribution of service uses in urban areas (case study: 5 regions-urmia)

the main purpose of this study is to rank the five regions of urmia based on the spatial distribution of population and service uses. the research method is applied in terms of purpose and descriptiveanalytical in nature. the information of this research collected by interview, observation and fish taking methods. the statistical population includes the population of the five regions of urmia. ginny coefficient, mabac model, scattering coefficient and spearman correlation coefficient used to analyze the collected data. the results of this study indicate that according to the results of the gini model, the distribution of population in the five regions is balanced. the results of mabac model show that region 5, ranked first, region 1, ranked second, region 4, ranked third, region 3, ranked fourth and region 2, ranked fifth. in terms of distribution and distribution of service uses. according to the results of the dispersion coefficient, the use of cultural and artistic centers with the value of 145.94 has the highest and the use of urban facilities and equipment with the value of 83.86 have the lowest dispersion coefficient among other uses. according to the results of spearman correlation coefficient, there is a strong indirect relationship between the spatial distribution of population and the distribution of service uses in the city of urmia. according to the collected results, the city of urmia needs a general review in order to better plan for the fair distribution of service uses in the five areas of the city of urmia.