ارزیابی و پهنه‌بندی توان اکوتوریسمی با رویکرد تحلیل چندمعیاره فازی (مطالعه ‏موردی: شهرستان مشگین‌شهر)‏

این پژوهش که شهرستان مشگین‌شهر را به سبب وجود ‏پتانسیل‌های طبیعی، مورد هدف ارزیابی اکوتوریسمی ‏قرار داد بر آن بود تا با استفاده از روش تحلیل چندمعیاره ‏فازی به پهنه‌بندی قابلیت اکوتوریسمی در منطقه مورد ‏مطالعه دست یابد. در این راستا بر پایه اسناد مختلف ‏کتابخانه‌ای، داده‌ها و اطلاعات مربوط به 9 معیار محیطی ‏شامل نوع اقلیم، شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، ‏فاصله از آبراهه‌ها، تراکم پوشش گیاهی، خاک ، سنگ‏شناسی و فاصله از گسل گردآوری شد. تمامی عملیات ‏آماده‌سازی، مدیریت و تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات ‏در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (‏gis‏) انجام ‏پذیرفت که در نهایت به تهیه نقشه پهنه‌بندی قابلیت ‏اکوتوریسمی منطقه مورد مطالعه انجامید. نتایج حاصل از ‏این پهنه‌بندی حاکی از وجود پتانسیل‌های خوب ‏اکوتوریسمی در سطح شهرستان مشگین‌شهر بوده و تطابق ‏قابل قبولی را با واقعیات محیط طبیعی منطقه نشان داد. بر ‏طبق این پهنه‌بندی حدود 17 درصد از سطح شهرستان از ‏قابلیت بالای اکوتوریسمی و 72 درصد از سطح آن از ‏قابلیت پایین اکوتوریسمی برخوردار بود. تمرکز فضایی ‏پهنه‌های مساعد اکوتوریسم در جنوب شهرستان که از ‏مراتع و بیشه‌زارهای نسبتا خوبی پوشیده شده است، ما را ‏بر آن می‌دارد که توسعه اکوتوریسمی این قسمت از ‏شهرستان را در اولویت قرار دهیم. در مقابل اقلیم نامساعد ‏نیمه شمالی شهرستان و به تبع آن پوشش گیاهی ضعیف و ‏کم‌تراکم از توان‌های اکوتوریسمی این قسمت کاسته ‏است، به طوری که به غیر از نقاط پراکنده چندی در ‏شمال، قسمت اعظم نیمه شمالی شهرستان را پهنه‌های با ‏قابلیت کم اکوتوریسمی می‌پوشانند. ‏‏

Assessment and Zoning of Ecotourism Potential with Fuzzy MultiCriteria Analysis ‎Approach (Case Study: Meshghinshahr County) ‎

The study addressed Mshginshahr County for ecotourism assessment, because of having ‎natural potentials, aimed to ecotourism zoning using fuzzy multicriteria analysis in the ‎area. In this regard, data and information of 9 environmental criteria including climate, ‎slope, aspect, elevation, distance from streams, density of vegetation, soil, lithology and ‎distance to faults was collected according to different library documents. Preparation, ‎management and analysis of data were performed by geographic information system ‎‎(GIS), finalized by zonal mapping of ecotourism potential in the area. Results of the ‎zoning map showed that there is good potential for ecotourism in the area. Also, the ‎map has a suitable agreement with environmental properties of the area. According to ‎ecotourism potential zoning map, about 17 percent of the county had high ecotourism ‎capability and 72 percent of it had low ecotourism capability. Spatial concentration‏ ‏of ‎ecotourism suitable extents in the south, occupied by good ranges and forests, persuades ‎us to prioritize the development of ecotourism in the zone. In contrast, domination the ‎unfavorable climate and consequently poor vegetation cover in northern half of the ‎county have decreased the ecotourism potential in this zone, so that apart from a few ‎scattered locations in the north, most of the northern half of the county has low ‎ecotourism potential.‎