مکانیابی و تحلیل پراکنش فضای سبز با رویکرد عدالت فضایی (نمونه موردی: کلانشهر تبریز)

هدف اصلی پژوهش، ارزیابی پراکنش فضای سبز و مکانیابی در جهت توسعه آتی با رویکرد عدالت فضایی در کلانشهر تبریز می‌باشد. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی بوده و از نظر ماهیت بنیادی-کاربردی می‌باشد و به لحاظ زمانی، مقطعی است. برای گردآوری داده‏ها از سه شیوه کتابخانه‎ای، میدانی و نقشه‏های وضع موجود شهر به تفکیک مناطق استفاده شده‌است. تجزیه و تحلیل داده‌ها به دو صورت کمی و کیفی صورت پذیرفته است. معیارهای انتخاب شده در جهت مکانیابی عادلانه فضای سبز توسط کارشناسان خبره وزن دهی شده و نقشه عوامل در سیستم اطلاعات جغرافیایی خروجی گرفته می‌شود که در نهایت مکان‌های پیشنهادی با مدل index overlay نشان داده می‌شود. یافته‌های این پژوهش نشانگر این است که کمترین مساحت فضای سبز مربوط به منطقه 9 و بیشترین مساحت مربوط به منطقه 2 می‌باشد. طبق آمار سرانه فضای سبز، منطقه 2 با سرانه 4/9 و منطقه 9 با سرانه 1 به ترتیب بیشترین و کمترین سرانه فضای سبز را در کلانشهر تبریز دارند. این اختلاف زیاد سرانه‌ها در دسترسی ساکنین این مناطق به فضاهای سبز را با مشکل رو‌به‌رو می‌کند و نشانگر رعایت نشدن عدالت فضایی در توزیع فضای سبز است. شهر تبریز در سال‌های نه چندان دور به عنوان یکی از باغ شهرهای ایران شمرده می‌شد ولیکن امروزه به دلیل افزایش جمعیت و به طبع آن کاهش سرانه فضای سبز و توزیع نامتوازن آن با دسترسی نامناسب به این فضاها روبه‌رو شده است بطوریکه این کمبود در مناطق مختلف آن به یک اندازه نمی‌باشد.

Location and analysis of green space distribution with spatial justice approach (Case Study: Tabriz Metropolis)

Evaluating the distribution of Green Space and locating for future development by the spatial balance approach in the metropolis of Tabriz, is the main purpose of this study. The research method is applied in terms of purpose, fundamentalapplied in nature and also crosssectional in terms of time. To collect the data, three methods of library, field and status maps of the city have been used. Data analysis has been done both quantitatively and qualitatively. The selected criteria for fair locating of Green Space are evaluated and chosen by experts and the map of factors is output in the GIS (Geographical Information System), which finally has shown the proposed locations with the Index Overlay model. The findings of this study indicate that the lowest area of Green Space is related to region 9 and the highest one is related to region 2. According to the Green Space per capita statistics, region 2 with 9.4 per capita and region 9 with 1 per capita, have the highest and lowest Green Space per capita in Tabriz. This significant difference makes the accessibility difficult for the residents of these areas to Green Spaces that indicates the lack of spatial balance in the distribution of Green Space. Not so long ago, Tabriz was considered as one of the garden cities in Iran. However, nowadays due to population growth that leads to a decline in Green Space per capita and its unbalanced distribution, it is faced with inappropriate access to these spaces; So that this deficiency is not the same in its different areas.