تحلیلی بر روند تغییرات کاربری اراضی و فرصت‌ها و موانع پیشرفت و رشد شهری(مطالعه موردی: شهر زابل)

هدف اصلی این تحقیق تحلیلی برروند تغییرات کاربری اراضی و ارزیابی فرصت‌ها و موانع پیشرفت و رشدشهر زابل می باشد.بدین منظور تصاویر etm، tirs و oli ماهواره لندست5، 7 و 8 در بازه زمانی 1394-1365 انتخاب گردید.سپس شاخص ها در دوگروه عوامل داخلی و خارجی طبق نظرکارشناسان دلفی استخراج گردید.نتایج نشان داد که در شهر زابل بیشترین تغییرات کاربری اراضی؛در بخش اراضی کشاورزی به اراضی ساخته شده به خاطر افزایش جمعیت و نیاز به مسکن و سایر کاربری های مورد نیاز شهری صورت گرفته است.به طوری که در طی 29 سال مورد مطالعه،اراضی ساخته شده از 2578.10 هکتار درسال 1365 به 3419.92 هکتار درسال 1394رسیده است.همچنین نتایج حاصل از مدل هلدرن درشهر زابل نشان داد که درفاصله ی سال های 1365-1394 حدود 85 درصد از رشد فیزیکی شهر،مربوط به رشد جمعیت و 15 درصد رشد،مربوط به رشد افقی و اسپرال شهر بوده است که به کاهش تراکم ناخالص جمعیت و افزایش سرانه ی ناخالص زمین شهری منجر شده است.شهر زابل از نظر عوامل داخلی وخارجی دچار ضعف بوده اما شدت آن درعوامل خارجی بیشتر بوده،اما با توجه به تهدیدهای جدی،شهر زابل با ضعف روبه رو بوده و نوع استراتژی آن از نوع تدافعی نیز حاصل شده است.بدین ترتیب می توان گفت توسعه شهر زابل طی سالهای 13941365 نامتوازن بوده که نشانگر تغییرات بی رویه اراضی کشاورزی به ساخته شده که نیازمند هدایت،رشد و توسعه شهر با برنامه های مطلوب است.به عبارتی درکنار تامین احتیاجات مسکن و سایر خدمات مورد نیاز شهرها از ساخت و سازهای بی رویه جلوگیری کرد.

An Analysis of Land Use Changing and Opportunities, Obstacles to Growth and Urban Development (Case Study: Zabol City)

The main purpose of this research is to analyze the process of land use change and evaluate the opportunities and obstacles to the progress and growth of Zabol city. For this purpose, ETM, TIRS and OLI Landsat 5,7 and 8 satellite images were selected for the period of 13951365.Then the indicators were extracted in two groups of internal and external factors according to Delphi experts.The results showed that in Zabol City most land use changes were made in the agricultural land area due to population increase and the need for housing and other urban needs. So, during the29 years of study, the lands constructed from 2578.10hectares in1365 reached 3419.92 hectares in1394.Also,the results of the Heldron model in Zabol City showed that around85% of the city’s physical growth in the years 1365 1394 was related to population growth and15% growth,related to the horizontal and sparse growth of the city, which reduced the density Gross population and an increase in per capita gross urban land. Zabol city was weak in terms of internal and external factors, but its severity was higher in external factors,but due to serious threats,Zabol city was in weak condition and its strategy was defensive. Thus, it can be said that the development of Zabol in the year13941365 is unbalanced, which indicates the landless changes in agricultural lands that need to guide,grow and develop the city with desirable programs.In other words,in addition to meeting the requirements of housing and other services needed by cities,they would prevent unnecessary construction.