تحلیلی بر رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی شهری، مورد پژوهی: محله هفت چنار تهران

مفهوم کیفیت زندگی طی نیمقرن اخیر، مفهومی کلیدی و مهم در عرصه مباحث مطالعات شهری و مسائل انسانی تبدیل شده است. در کنار این مفهوم، تبدیل شهرها به شکل غالب زندگی بشر، باعث پیدایش مفهوم جدید و تخصصی کیفیت زندگی شهری شده است. همزمان پیدایش مفهوم سرمایه اجتماعی به مثابه مهمترین سرمایه یک جامعه در دستیابی به توسعه پایدار و هم افزا و موفقیت نهایی برنامه ها و طرحهای مختلف توسعه اهمیت فزایندهای یافته است. بنابراین در این مقاله به بررسی شاخص های سرمایه اجتماعی، و ارتباط آن با کیفیت زندگی شهری پرداخته شده است و با بهره گیری از روش پیمایش به جمع آوری داده های پژوهش پرداخته شده است. در این پژوهش برای سنجش همبستگی و تاثیرگذاری شاخص های سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است. به عبارتی وجه تمایز این پژوهش و نوآوری آن در نظر گرفتن روابط مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای پژوهش در قالب مدل تحلیل مسیر است. مطابق یافته ها در محله هفت چنار میانگین شاخص های سرمایه اجتماعی و مشارکت اجتماعی (شبکه ها) بالاتر از دیگر ابعاد است همچنین میانگین شاخص شبکه های اجتماعی و حمایت اجتماعی (شبکه ها) در رتبه دوم قرار دارد. اما محله هفت چنار ازلحاظ میانگین کیفیت زندگی شهری در بعد تسهیلات و دسترسی بالاتر از دیگر ابعاد است و میانگین کیفیت زندگی ازلحاظ ایمنی و امنیت و حمایت در رتبه بعدی قرار دارد. همچنین یافته ها نشان میدهد که بعد رابطه متقابل و اعتماد و جنبه های محلی تاثیر مستقیم بر کیفیت زندگی دارد و همچنین بعد مشارکت اجتماعی و مشارکت مدنی به صورت غیرمستقیم بر کیفیت زندگی تاثیر گذاشته است

An Analysis of the Relationship between Social Capital and City Quality of Life, Case Study: Haft Chinar District, Tehran

Abstract The formation and expansion of the concept of quality of life over the past half century, has become a key concept in global and human issues. Besides of this concept, quantitative and qualitative expansion of cities as the dominant form of human life has caused the emergence of a new concept “quality of urban life”. Simultaneously the emergence of the term “social capital“as the most important capital of a society to achieve sustainable and synergic development and success of variety of plans and projects has attained increasing importance. Undoubtedly the success of urban plans and projects especially in neighborhood scale directly depends on social capital and citizen participation. Since the social capital is the fundamental factor in any development plans and programs, to achieve the high quality of life in urban neighborhoods as a type of plan it is essential to take advantage of social capital capacities such as trust, participation, social relations network and cohesion. Otherwise the urban plans and projects won’t be able to reach to their final goal that is social sustainability and citizen’s satisfaction. This article is descriptive and comparative survey that examines the quality of urban life in the one hand, and its relationship with a social capital in the other hand. To evaluate the quaof the questionnaire Cronbach’s alpha, for the review of the subjective and objective quality of life the factor Key words: Social capital, Quality of life, Haftchenar neighborhood, Tehran.