بررسی قراردادهای مدل‌ سازی اطلاعات ساختمان (bim) و راهکارهای تدوین چارچوب قراردادی آن

مدل‌ سازی اطلاعات ساختمان به منظور افزایش راندمان و بهره‌گیری از توانایی ابزارهای دیجیتالی در پروژه‌های ساخت به وجود آمده و در حال توسعه است. در کنار مزایای این فن‌آوری، چالش‌های جدیدی نیز پدید آمده که بخش مهمی از آنها مسائل حقوقی و قراردادی است. قراردادهای متداول صنعت ساخت توانایی پاسخ‌گویی به شرایط ویژه bim را ندارند و در سطح بین‌المللی نیز رویکردهای گوناگونی برای رفع این مشکل  مطرح شده است. برخی با تدوین قراردادهای جدید و برخی با تهیه پیوست‌های ویژه bim که به قراردادهای موجود اضافه می‌شوند، با موضوع روبه رو شده‌اند. تعدادی نیز هنوز در حال بررسی و پژوهش برای رسیدن به پاسخ مناسب هستند، در ایران نیز هنوز چارچوب قراردادی مشخصی برای bim تدوین نشده است. بررسی این راهکارها که به صورت جداگانه و پراکنده در اقصی نقاط جهان انجام گردیده‌اند، ضرورتی است که با تجزیه و تحلیل آنها می‌توان دیدگاه روشنی از روش‌های حل مساله، پیشِ روی تصمیم‌گیرندگان قرار داد تا بتوانند به رهیافت مناسبی برای تدوین چارچوب قراردادی bim دست یابند. این مقاله با بررسی 21 مورد از راهکارهای ارائه شده در هفت کشور پیشرو در bim و نظرسنجی از متخصصین داخلی صنعت ساخت، این راهکارها را مقایسه و مزایا و معایب هر کدام را دسته‌بندی نموده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد تهیه &پیوست قراردادی bim& و الحاق آن به قراردادهای موجود، می‌تواند راهکار قابل قبولی برای رفع مشکلات قراردادی bim باشد. در انتها نیز پیشنهادهایی برای چگونگی تدوین چارچوب قراردادی مناسب در تطبیق با شرایط و الزامات موجود کشور ارائه گردیده است.

the study of the contracts of building information model (bim) and the approach to its contractual framework codification

building information modeling (bim) has been created to increase the efficiency and use the abilities of the digital tools in construction projects and is improving more and more. in addition to the benefits of this technology, some new challenges have been rosed most of which are related to legal and contractual issues. the routine contracts of the construction industry cannot respond well to the special situation of bim, and various approaches have been proposed at the international level to resolve this problem. some of them are under investigation and research to reach an appropriate solution. a specific contractual framework has not been codified in iran, either. the study of these approaches fulfilled separately and scattered all over the world is a necessity that must be analyzed to present an explicit viewpoint for the decision-makers to achieve an appropriate approach for bim contractual framework codification. this study investigates 21 cases of the proposed approaches in 7 leading countries in this field (bim) and receiving the domestic industrial professionals’ comments, has compared these approaches and categorized their advantages and disadvantages. the results of this research showed that providing “the contractual appendix of bim” and its attachment to the existed contracts can be an acceptable approach for removing the contractual problems of bim. in the end, some proposals were presented for the manner of an appropriate contractual framework along with the country’s situation and requirements.