بررسی تاثیر حالت‌های مختلف کنترل رسوب بر سواحل اطراف دهانه آبگیر جانبی

تامین آب مورد نیاز با حداقل رسوبات از اهداف مهم در انحراف آب از رودخانه‌ها می‌باشد که بعضاً از سازه‌هایی با آرایش مختلف ‏جهت کنترل رسوبات به ‏آبگیرها ‏استفاده می‌شود. موضوع مهمی که علاوه بر کنترل رسوب باید مورد توجه جدّی قرار گیرد، تاثیر ‏این سازه‌ها و سناریوهای کنترل رسوب بر محیط اطراف ‏آبگیرها در ‏رودخانه‌ها شامل سواحل و محل تاسیسات جانبی در اطراف ‏دهانه آبگیر می‌باشد. در این تحقیق به ‌طور آزمایشگاهی در یک کانال مجهز به سیستم چرخشی ‏رسوب و ‏دارای بستر متحرک ‏ناشی از حرکت دیون‌ها، تاثیر این سازه‌ها شامل آستانه، آب‌شکن و صفحات مستغرق بر سواحل اطراف دهانه آبگیر 90 درجه در ‏قالب چهار ‏سناریوی ‏کنترل رسوب تحت شرایط آبگیری مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. نظر به تغییرات بی‌وقفه رقوم بستر در این شرایط، جهت ارزیابی دقیق آب‌شستگی در مجاورت سواحل، بعد از رسیدن بستر به تعادل دینامیکی، سری زمانی آب‌شستگی برای نقاط بالا دست تا پایین دست اطراف دهانه آبگیر در سواحل طرفین کانال اصلی استخراج شد و مورد پردازش قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که در اطراف دهانه آبگیر، به دلیل تاثیر عوامل مختلف بر جریان، رفتارهای متفاوتی مشاهده می‌شود. در حالی که وجود آب‌شکن، در نسبت‌های آبگیری مورد تحقیق، به ‌طور متوسط باعث افزایش حدود 72 و 34 درصد به ترتیب در عمق و طول ناحیه آب‌شستگی در پایین دست دهانه آبگیر می‌شود، وجود صفحات مستغرق کاهش 37 درصدی طول ناحیه مذکور را موجب می‌شود و در حالی که در نسبت آبگیری0/12، افزایش حدود 66 درصد در عمق ناحیه رخ می‌دهد ولی در نسبت آبگیری 0/18 کاهش حدود 24 درصد رقم می‌خورد.

study of the effect of various scenarios of the sediment control on banks in the vicinity of lateral intake entrance

one of the main goals in diverting water flowing in rivers is to provide the required water (for different purposes) with a minimum of sediments, which is usually met through the installation of sediment control structures with different arrangements to significantly decrease the sediment that enters the intake. in addition to sediment control, serious attention should also be paid to the impact of these structures and sediment control scenarios on the riverbank and other relevant facilities located in the vicinity of the intake entrance. using a laboratory scale canal, equipped with recirculating sediment and included a 90◦ lateral intake and a bed moving because of dunes movement, the effects of these structures including sill, spur dike, and submerged vanes on the banks in the vicinity of intake entrance experimentally investigated at four different sediment control scenarios and different discharge ratio. in order to accurately evaluate the scour near the banks, after dynamic equilibrium was achieved at the bed due to continuous changes of its elevation in these conditions, scour time series analysis was performed at upstream and downstream points near the intake, along the banks on either side of the main canal. the results show that different behaviors are observed near the intake due to various factors influencing the flow. while in the range of discharge ratios studied, the spur dike increases the depth and length of scour zone at the intake downstream by an average of about 72% and 34%, respectively, the submerged vanes reduce the length of scour zone by 37% and at the discharge ratio of 0.12, an increase of about 66% in the depth of scour zone is observed, while at the discharge ratio of 0.18, a decrease of about 24% in the depth of scour zone occurs.