ارزیابی تاثیر شکل مصالح دانه‌ای بر رفتار تراکم‌پذیری تک‌ محوری به روش تحلیلی و آزمایشگاهی

مصالح دانه‌ای که امروزه در بسیاری از پروژه‌های مهندسی همچون سدهای سنگریزه‌ای و خطوط راه‌آهن مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای تنوع بسیاری در شکل می‌باشند. این تنوع شکلی در محدوده بسیار تیزگوشه تا کاملاً گردگوشه قرار می‌گیرد. شکل مصالح دانه‌ای بر روی خواص مکانیکی دانه از جمله مقاومت شکست و زاویه اصطکاک داخلی تاثیر می‌گذارد. در نتیجه رفتار مکانیکی توده مصالح دانه‌ای وابسته به شکل دانه‌ها می‌باشد. به منظور بررسی تاثیر این خصوصیت، انواع مختلفی از دانه‌ها در شکل‌های کره، استوانه، مکعب و هرم که در برگیرنده طیف وسیعی از شکل مصالح دانه‌ای طبیعی می‌‌باشند، به صورت مصنوعی، در محدوده اندازه 1 الی 2/5 سانتی‌متر ساخته شدند. آزمایش‌های تراکم‌پذیری تک‌ محوری کوچک-مقیاس بر روی هر یک از شکل‌های مصالح دانه‌ای در شرایط یکسان شامل نسبت تخلخل اولیه و تنش حداکثر انجام گرفت و بعد از هر آزمایش، رفتار تنش-کرنش و مقدار شکست مصالح با استفاده از فاکتور شکست هاردین به دست آمدند. سپس نتایج حاصله، با استفاده از مدل تحلیلی مک‌داول و همکاران که بر مبنای اصل پایستگی انرژی می‌باشد، ارزیابی گردید. این مدل دارای 7 پارامتر می‌باشد که به نسبت تخلخل اولیه دانه‌ها، جنس، شکل، اندازه و مقاومت دانه‌ها در برابر شکست بستگی دارند. ارزیابی و مقایسه نتایج، حاکی از قابلیت این مدل تحلیلی در پیش‌بینی رفتار تراکم‌پذیری مصالح دانه‌ای هرمی ‌شکل می‌باشد. به طوری که با تیزگوشه‌تر شدن مصالح، تراکم‌پذیری و شکست مصالح افزایش می‌یابند. همچنین با افزایش انرژی سطحی شکست مصالح، تاثیر شکل در تراکم‌پذیری دچار کاهش می‌گردد.

evaluation of the effect of shape of granular materials on uniaxial compressibility behavior by analytical and experimental methods

granular materials used today in many engineering projects, such as rockfill dams and railways, have a wide variety of shapes. this shape variation ranges from very sharp to perfectly rounded. the shape of the aggregates affects the mechanical properties of the grain, including fracture strength and internal friction angle. as a result, the mechanical behavior of the mass of granular materials depends on the shape of the grains. in order to investigate the effect of this property, different types of grains in the shapes of spheres, cylinders, cubes and pyramids, which include a wide range of shapes of natural aggregates, were made artificially in size range of 1.5 to 2.0 cm. small-scale uniaxial compressibility tests were performed on each of the grain shapes under the same conditions including initial porosity ratio and maximum stress and after each experiment, the stress-strain behavior and the amount of breakage were obtained using the hardin breakage factor. then, the results were evaluated using an analytical model proposed by mcdowell et al. based on the law of conservation of energy. this model has 7 parameters that depend on the initial conditions of the grains, material, shape, size and fracture strength of the grains. comparison and evaluation of the results indicates the ability of the analytical model to predict the compressibility behavior of pyramidal grains. as the grains become angular, the compressibility and breakage of the materials increase. also, with increasing the fracture surface energy of the material, the effect of shape on compressibility decreases.