کنترل غیرفعال و نیمه‌فعال ارتعاشات سازه جداسازی شده تحت بارگذاری انفجار در فواصل متوسط تا دور

با پیشرفت روزافزون تسلیحات نظامی و تنوع مواد منفجره در کشورهای دنیا، حملات تروریستی یک تهدید رو به افزایش محسوب می‌شود. علم کنترل ارتعاشات در برابر بارهای طبیعی به ‌خوبی توسعه یافته است. گرچه بار انفجار دارای ماهیت متفاوتی نسبت به بارهای طبیعی است، اما از این علم می‌توان برای کاهش پاسخ‌های بارهای انفجاری نیز بهره برد. برای این منظور از دو روش غیرفعال و نیمه‌فعال که شامل میراگر جرمی تنظیم شده و میراگر مغناطیسی است، به ‌منظور کاهش ارتعاشات ناشی از بار انفجار در سازه جداسازی شده استفاده شده است. در این مطالعه از سیستم فازی نوع-2 برای تعیین ولتاژ مناسب میراگر مغناطیسی استفاده شده است تا عدم قطعیت‌های موجود باعث تاثیر سوء بر عملکرد آن نگردد. شبیه‌سازی عددی دو بار انفجار در فاصله 15 متری از یک سازه 5 درجه آزادی، توسط روابط تجربی و عددی انجام شد. استفاده از ابزارهای کنترل پیشنهادی در کنار سیستم جداساز نشان داد که این روش‌ها می‌تواند علاوه بر حفظ عملکرد مناسب جداساز، در تحریک‌های بزرگ‌تر، جابجایی‌ها و آسیب‌های احتمالی جداساز را محدود کنند. نتایج مقایسه نشان داد که استفاده از میراگر مغناطیسی در کنار جداساز می‌تواند بهترین عملکرد را در برابر بارهای انفجار و بارهای لرزه‌ای داشته باشد. استفاده از این سیستم به ‌طور میانگین موجب کاهش حداکثر تغییر مکان نسبی طبقات تا حدود 36% در بارهای انفجار، 68% در بارهای لرزه‌ای حوزه دور و 46% در بارهای لرزه‌ای حوزه نزدیک گردید در حالی ‌که جابجایی نسبی جداساز به ‌طور قابل ملاحظه‌ای نسبت به سیستم جداساز به همراه میراگر جرمی تنظیم شده محدود شده بود.

passive and semi-active vibration control of base-isolated structure under blast loading at medium to long distances

with the increasing development of military weapons around the world and the variety of explosives, terrorist attacks are growing threats. the vibration control technology is well developed against natural loads. although blast loads are different than natural loads, this technology can also be used to reduce explosive load responses. for this purpose, passive and semi-active methods, including tuned mass damper (tmd) and magnetorheological (mr) damper, have been used to reduce the vibrations caused by the blast load in the base-isolated structure. in this study, a type-2 fuzzy system has been used to determine the appropriate voltage of the mr damper so that the existing uncertainties do not adversely affect its performance. the numerical simulation of two explosives at 15m from 5 degrees of freedom system, has been performed through theoretical and empirical equations. the use of the proposed control tools along with the base isolation system showed that not only can these methods maintain the proper performance of the base isolated system but limit the displacement and possible damages at larger excitations. the comparative results show that the use of mr damper along with the base isolation system can have the best performance against blast and seismic loads. the use of this system, on average reduces the maximum drift of the stories to about 36% in blast loads, 68% in far-field earthquakes and 46% in near-field earthquakes. furthermore, the drift of the isolation bearing is significantly limited compared to the base-isolated system with tmd.