تعیین کیفیت آب‌های زیرزمینی با استفاده از یک سیستم gis-ahp مبنا و مقایسه آن با دیاگرام ویلکوکس (مطالعه موردی دشت رفسنجان)

تعیین کیفیت آب‌های زیرزمینی با توجه به ضرورت استفاده از آن‌ها در مصارف شرب، کشاورزی و صنعت، یک امر ضروری به شمار می‌رود. دشت رفسنجان به علت وجود باغات پسته یکی از اقتصادی ترین دشت های کشور محسوب می شود. بنابراین مدیریت صحیح و مطالعات دقیق آب های زیرزمینی در این دشت امری ضروری است. تحقیق حاضر در جهت ارزیابی کیفیت آب‌های زیرزمینی دشت رفسنجان با کاربرد کشاورزی انجام شده است. در مرحله اول پس از انتخاب پارامترهای ارزیابی کیفیت آب، وزن دهی به روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) انجام شده و سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) کیفیت آب‌های زیرزمینی منطقه مورد مطالعه با توجه به طبقه‌بندی کیفیت آب آبیاری دانشگاه کالیفرنیا تعیین شد. با توجه به نتایج حاصل از پهنه‌بندی نهایی کیفیت آب زیرزمینی، حدود 1/6 درصد از منطقه مورد مطالعه دارای آب‌هایی با کیفیت خیلی خوب، 20 درصد دارای کیفیت متوسط، 52/7 دارای کیفیت نامناسب و 25/7 دارای کیفیت خیلی بدی می‌باشند. همچنین بر اساس تحلیل آماری دیاگرام ویلکوکس، آب 1/5 درصد از چاه های منطقه دارای کیفیت خوب، 16/2 درصد دارای کیفیت متوسط و 60/2 درصد دارای کیفیت نامناسب می‌باشند. 22/1 درصد از چاه ها نیز به دلیل کیفیت بسیار بد در دیاگرام جای نمی گیرند. این پژوهش نشان داد که با به کارگیری یک روش‌ gis-ahp مبنا، می‌توان این نوع داده را به صورت مکانی تجزیه و تحلیل کرد و نتایج متقن به‌دست آورد.

determination of groundwater quality using a gis-ahp based system and compared with wilcox diagram (case study: rafsanjan plain)

determining the quality of groundwater is one of the key elements of water usage in drinking, agriculture and industry sectors. rafsanjan plain is one of the most economical plains in the country due to the existence of pistachio orchards. therefore, proper management and careful study of groundwater in this plain is an essential need. the present study was conducted to evaluate the groundwater quality of the rafsanjan plain with agricultural applications. in the first stage, after selecting the effective parameters for water quality assessment, weighting was performed by analytic hierarchy process (ahp) method and then the groundwater quality of the study area was determined using gis software and bases on water quality standard provided by the university of california. according to the results of the final zoning of groundwater quality, about 1.6% of the study area has very good quality, 20% has medium quality, 52.7 has poor quality and 25.7 has very poor quality.  in addition, based on the statistical analysis of the wilcox diagram, 1.5%, 16.2%, and 60.2% of the wells in the study area had good, medium and poor quality, respectively. moreover, 22.1% of the wells are not included in the diagram due to very poor quality. this research revealed that a gis-ahp-based method could analyze these kinds of data spatially and consistent results could be obtained.