بازیابی شدت منابع آلاینده در رودخانه در دامنه دو بعدی تحت شرایط واقعی

از سه دهه گذشته تاکنون رویکردها و روش‌های زیادی بر مبنای حل مسئله معکوس جهت بازیابی تابع ً در محیط آب‌های زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفته است، اما تعداد پژوهش‌ها شدت منابع آلاینده خصوصا در رودخانه‌ها بسیار محدود است؛ بنابراین ارائه روشی که بتواند هم‌زمان علاوه بر دقت در شناسایی تابع شدت منابع آلاینده در رودخانه، شرایط و حالات پیچیده جریان و بستر را در نظر بگیرد و محدودیت‌ها را نیز کاهش دهد، می‌تواند موثر باشد. در پژوهش حاضر حل معکوس معادله جابه‌جایی پراکندگی جهت بازیابی تابع شدت منابع آلاینده به حل یک دستگاه معادلات خطی فرامعین از نوع مسئله بدخیم منجر می‌شود. در این پژوهش با استفاده از یک مدل عددی مبتنی بر رویکرد ریاضی ماتریس معکوس بر پایه روش تنظیم تیخونف و نتایج حاصل از اصل برهم‌نهی به بازیابی تابع شدت منابع آلاینده و زمان دقیق رهاسازی آلاینده از منبع پرداخته شده است. مدل مذکور به بازیابی توابع شدت زمانی منابع چندگانه آلاینده در حالت پیچیده پرداخته است. همچنین مدل ارائه شده با استفاده از داده‌های واقعی رودخانه اوهایو واقع در ایالات متحده آمریکا در حالت دو بعدی تحت شرایط واقعی جریان صحت‌سنجی شد. در نهایت نیز چارچوب کلی و عملی جهت کاربرد در شرایط واقعی ارائه شد. نتایج محاسبات نشان داد که مدل معکوس مذکور به خوبی قادر است با کمترین اطلاعات پایین‌دست و سطح خطای بالا در برداشت داده‌های میدانی، توابع شدت منابع آلاینده را در هر نقطه از رودخانه بازسازی کند.

Recovering the Temporal Release Rate of Pollutant Sources in the River in Two dimensional and real condition

Over the past three decades, many approaches and methods have been investigated based on the inverse problem solving to recover the temporal release rate of pollutant sources, especially in groundwater. But, number of studies is limited about the rivers; therefore, developing a method which can determine temporal release rate of pollutant sources in the river precisely and at the same time be able to consider the conditions of the flow and bed is promising. In the present study, the inverse solution of the advectiondispersion equation for recovering the temporal release rate of pollutant sources leads to the solution of a linear overdetermined system of equations type of illposed problem. Therefore, in this research a numerical model based on the inverse matrix approach based on the Tikhonov regularization method and the results of the superposition principle has been applied to the recovery of the temporal release rate of pollutant sources and the exact time of release of the pollutant from the source. The model has been designed to retrieve the complexity time of multiple pollutant sources in a complex state. Also, the model has been verified using real twodimensional data of Ohio River located in the United States. Finally, a general and practical framework has been introduced to apply in real condition. Eventually, the computational results were showed that, the inverse model can recover the temporal release rate of pollutant sources using the lowest field and downstream data containing high error rate at each point of the river.