بررسی وضعیت خروجی فسفر از حوضه های مختلف در استان گیلان

فسفر از عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان و از آلاینده‌های مهم با منشاء غیرنقطه‌ای است که از مناطق مسکونی، صنعتی، زمینهای کشاورزی و رواناب‌های شهری سرچشمه می‌گیرد. فسفر در اثر فرسایش و حرکت رواناب از حوضه‌ها خارج شده و وارد منابع آب می‌شود. در این پژوهش، خروج فسفر از حوضه‌های با کاربری متفاوت در استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. حوضه‌ها شامل دیوشل، کمسار، جوکلبندان، سراوان و سنگر بودند. نمونه‌برداری از رواناب حوضه ها طی یک سال (به صورت ماهانه از نقطه خروجی آنها صورت گرفت. مقدار ec و ph ، مواد جامد کل، محلول و معلق به روش وزنی و سه نوع فسفر کل، فسفر محلول و فسفر همراه ذرات اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین هدر رفت فسفر کل در بهمن ماه 0.228میلی گرم بر لیتر( در حوضه سنگر با عمده کاربری جنگل و زراعی رخ داده است. تغییرات فسفر در حوضه‌ها وابسته به میزان بارندگی ماهانه است و با افزایش میزان بارندگی مقدار خروجی فسفر افزایش می‌یابد. بیشترین میانگین فسفر محلول خارج شده از حوضه‌ها مربوط به جوکلبندان با کاربری غالب جنگل ( 0.36 میلی گرم بر لیتر و سراوان با کاربری جنگل و فعالیت‌های صنعتی ( 0.33 میلی گرم بر لیتر است. همچنین بیشترین هدررفت فسفر همراه ذرات نیز در اردیبهشت در حوضه سنگر (0.192میلی‌گرم بر لیتر مشاهده شد. میزان فسفر خروجی از این حوضه‌ها به اندازه‌ای می باشد که بتواند باعث پدیده غنی شدن منابع آبی و در نتیجه سبب کاهش کیفیت آنها شود.