تحلیلی تطبیقی از آثار و پیامدهای اثباتی ارتداد زن در مذهب امامیه و رویکرد سلفیه با تمرکز بر دیدگاه امام خمینی و ابن ‌تیمیه

ارتداد یکی از آموزه‌های فقهی اسلامی است که دستاویز و بستری برای نقد و حمله به دین اسلام شده است؛ به‌ ویژه اگر این مسئله در ارتباط با زنان باشد، از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. مذهب امامیه و رویکرد سلفیه دو گفتمان زنده و تاثیرگذار معاصری هستند که باوجود داشتن اشتراکات متعدد، در حوزه ارتداد زنان اختلافات فراوانی باهم دارند. مقایسه تطبیقی ارتداد زن در این دو گفتمان ضمن اینکه می‌تواند تبیین صحیحی از این مسئله ارائه دهد، جنبه‌های اختلافی آنها را نیز روشن می‌سازد. پژوهش پیش روی با نظر در اهمیت ارتداد زن با روشی اسنادی تحلیلی‌تطبیقی در پی پاسخ به جنبه‌های اختلافی دو گفتمان در پیامدهای اثباتی احکام ارتداد زن شکل‌ گرفته و در پایان به این نتیجه رسیده است که امامیه با تقسیم مرتد به فطری و ملی و بنیادی دانستن مفهوم جنسیت در احکام ارتداد، شرایط خردمندانه‌تر و آزادنه‌تری از سلفیان برای زن مرتد مهیا می‌سازد؛ برای مثال، برخلاف رویکرد سلفیه، در مذهب امامیه زنِ مرتد کشته نمی‌شود. توبه او پذیرفته می‌شود. مالکیت او از اموالش و تصرفات غیرمالی او زایل نمی‌شود. ورّاث مسلمان او وارث اموال او می‌شوند. فرصت چندماهه برای تفکر و توبه و بازگشت و حفظ علقه زوجیت دارد؛ در حالی که در گفتمان سلفیان در احکام مرتد هیچ تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد. زن مرتد از هیچ‌گونه امتیاز یا حمایت یا تخفیفی در مجازات بهره‌مند نیست. قوانین ارتداد سخت و خشن‌تری در انتظار او است.

a comparative analysis of the positive effects and consequences of women’s apostasy in the imami religion and the salafi approach, focusing on the views of imam khomeini and ibn taymiyyah

apostasy is a topic in islamic jurisprudence that has been subject to criticism and attacks on islam,particularly when it pertains to women. the imamiyyah religion and the salafiyyah approach are twocontemporary discourses that have significant influence and share many commonalities, but also havedifferences regarding women's apostasy. this comparative analysis aimed to provide an accurateunderstanding of women's apostasy in these two discourses and shed light on their conflicting aspects. theresearch employed a comparative analytical documentary method to address the conflicting aspects of the twodiscourses regarding the positive consequences of rulings on women's apostasy. the study concluded thatimamiyyah distinguished between natural and national apostasies and considers gender as a fundamentalconcept. in its rulings on apostasy, imamiyyah provided more lenient and liberated conditions for apostatewomen compared to the salafists.