تقریری نو از نظریۀ تکامل و سازگاری آن با طراحی هوشمند براساس دیدگاه پیتر ون اینواگن

پیتر ون اینواگن، فیلسوف متاله تحلیلی، سازگارگرایی است که میان دترمینیسم با جهش‌های تصادفی و داروینیسم با خداباوری تعارضی قائل نیست. او با تبیینی متفاوت از ارکان نظریۀ تکامل، نظریۀ «داروینیسم ضعیف» را پایه‌گذاری و موضعی لاادری در برابر آلیسم اتخاذ می‌کند. در این نظریه، او با پذیرش مبانی اصلی تفکر داورینی، قائل است انتخاب طبیعی و جهش‌های تصادفی در زیست‌کره، در برخی حوزه‌های محدود، کارآیی ندارد. او معتقد است شاید برهان نظم با نظریۀ تکامل ابطال شود؛ اما این امر با اصل وجود طراحی هوشمند در جهان طبیعت منافاتی ندارد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند ون اینواگن در ترجیح پذیرش داروینیسم ضعیف بر آلیسم، معیار درستی ندارد و تقریرش از ارکان نظریۀ تکامل کاستی‌هایی دارد و نیز مانند سایر فیلسوفان غربی به تمایز دقیق برهان نظم با برهان غایی توجه نکرده است. با چشم‌پوشی از تفکر فیزیکالیستی او و ضعف‌های دیدگاهش، در سازگاری‌اش میان نظریۀ تکامل و خداباوری، برحق است و دیدگاه او تا حدودی با آرای شهید مطهری در این باب مقایسه‌پذیر است.