شناخت الگوی ادراکی روستای خوب بر‌اساس روش‏شناسی کیفی مطالعه موردی: روستای کرفس (شهرستان رزن‌ـ استان همدان)

برنامه‏ریزی توسعه نواحی روستایی، با در‌نظر‌گرفتن ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی‌ـ‌‌فرهنگی، محیط زیستی، کالبدی، و نهادی و با درک واقع‏بینانه نیازهای روستاییان، مستلزم تغییر نگرش متولیان برنامه‏ریزی و ساختارشکنی در رویکردهای مرسوم است. پژوهش حاضر با هدف بازشناسی معیارها و شاخص‏های «خوب‌بودن» سکونتگاه روستایی، با رویکردی متفاوت به مفهوم «روستای خوب» نه از دیدگاه متخصصان بلکه با توجه به دیدگاه‏ها، آرمان‏ها، هنجارها، نیازها، خواسته‏های مشترک، و دلخواه ساکنان محلی می‌پردازد. تحقیق حاضر از نوع اکتشافی است و جامعه آماری آن، کل دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع تحصیلی راهنمایی و دبیرستان روستای کرفس از توابع شهرستان رزن در استان همدان را شامل می‌شود. از تکنیک‏های روش کیفی (طرح سوال به‌عنوان موضوع انشا و تحلیل آن) و کمی (پرسشنامه) برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. در مرحله نخست تحلیل، انشاهای دانش‌آموزان با رویکرد تحلیل مقایسه‏‌ای مداوم در چارچوب سه مرحله (کدگذاری باز، کدگذاری محوری، و کدگذاری انتخابی) قرار گرفت. سرانجام 124 مقوله اصلی شناسایی‌شده به‌عنوان ویژگی‏های روستای خوب از دیدگاه دانش‌آموزان در چارچوب 18 مقوله اصلی دسته‌بندی شدند. در مرحله دوم به‌منظور سنجش وضعیت روستای کرفس براساس مقوله‌های استخراج‌شده، پرسشنامه‌ای بر‌مبنای یافته‏های مرحله نخست در چارچوب طیف لیکرت طراحی گردید. یافته‌ها‏ی پرسشنامه در بیشتر مقوله‌های اصلی، فاصله روستای مطالعه‌شده را با روستای خوب نشان می‌دهد.