مذهب و مدرنیته در کردستان تحلیل جامعه‌شناختی اثرگذاری عناصر مدرن بر ارزش‌های مذهبی در جامعه روستایی موکریان

پژوهش حاضر در بازه زمانی نزدیک به دو سال و با مطالعه و مراجعه مستمر به حدود هشتاد روستای مختلف?منطقه موسوم به موکریان، واقع در جنوب استان آذربایجان غربی انجام شده است. داده های مربوط به مقاله پیشرو با توجه به ویژگی های فرهنگی و اجتماعی جامعه روستایی مورد مطالعه، به شیوه کیفی و به روش نظریهزمینه ای و با استفاده از فنون مصاحبه های عمیق، تاریخ شفاهی و مشارکت میدانی جمع آوری شد. پس از انجاممصاحبه های عمقی و برگزاری جلسه های متعدد بحث گروهی با افراد عادی و نیز نخبگان جامعه، اطلاعات اولیهبه دست آمد. مراجعه های چندباره به میدان مطالعه به منظور سنجش اعتبار و روایی اطلاعات گردآوری شده و نیزآزمون صحت یافته های نظری، تا آخرین مرحله تحقیق ادامه داشت. در بعد نظری، مشخصاً نظریه تحول ارزشیاینگلهارت، و نظریه های جدید نوسازی و مدرنیته بازاندیشی شده گیدنز، چارچوب مفهومی تحقیق را تشکیلمی دهند. با توجه به تغییرات ارزشی ایجادشده در حوزه باورهای مذهبی، ارزش های فردی و جمعی، و نگرش بهنمادها و نهادهای مذهبی، می توان اذعان داشت که در نتیجه ورود عناصر مدرن به جامعه روستایی مطالعه شده،تغییرات ارزشی و هنجاری گسترده ای در زیست جهان افراد جامعه مورد نظر صورت گرفته است. تحلیل داده هایدر میان مصاحبه شوندگان « تمایل به زندگی ناسوتی » و « دنیاگرایانه » میدانی حاکی از بروز و گسترش تمایلات- البته با شیبی ملایم - است. به نظر می رسد که جامعه مورد بررسی با نوعی پارادوکس مواجه است، که از طرفیعقب نشینی دین در آن به چشم می خورد و از طرف دیگر شاهد سازمان یافته شدن بی سابقه دین در قالب فرقه هایغیربومی و وارداتی هستیم؛ که این دومی را با اندک تسامحی می توان اسلام سیاسی نامید. به هرحال، ماهیتتغییرات ب هوجودآمده بیانگر تاثیرپذیری متقابل مذهب و مدرنیته در جامعه مورد مطالعه است.