ارزیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیستی، و فیزیکی-کالبدی شهرک‌های صنعتی بر نواحی روستایی پیرامون؛ مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان بویراحمد

این پژوهش با هدف شناسایی آثار استقرار شهرک‌های صنعتی بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیستی و فیزیکی- کالبدی حیات در نواحی روستایی پیرامون این شهرک‌ها صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق، سرپرستان خانوار حوزه نزدیک و حوزه دور از شهرک‌های صنعتی در بخش مرکزی شهرستان بویراحمد – شهرک صنعتی یاسوج 3- بود (1413=n). با توجه به جدول نمونه‌گیری بارتلت، تعداد 299 نفر از سرپرستان خانوار به شیوه طبقه‌بندی تصادفی با انتساب متناسب موردمطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای محقق ساخته بود که روایی آن توسط متخصصان دانشگاهی تائید شد. پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ بین 0.62 تا 0.71 و قابل‌قبول ارزیابی شد. تحلیل داده‌ها، با بهره‌گیری از نرم‌افزار آماری spss21 صورت پذیرفت. بر اساس یافته‌ها حس مکان و امنیت اقتصادی-اجتماعی در منطقه، انگیزه و آرامش در منطقه، و فرهنگی-رفاهی مجموعاً 50.45 درصد واریانس کل اثرات اجتماعی؛ وضعیت کشاورزی، اشتغال و درآمد، وضعیت سرمایه و فقر مجموعاً 52.91 درصد واریانس کل اثرات اقتصادی؛ تراکم و تنوع انواع گونه‌ها، کمیت و کیفیت آب، کیفیت محیط، و سلامت درمجموع 52.44 کل اثرات محیط‌زیستی و فشار بر منابع محلی، ساماندهی معابر، کیفیت راه ارتباطی، و دسترسی به امکانات مجموعاً 51.14 درصد از واریانس کل اثرات کالبدی استقرار شهرک‌های صنعتی یاسوج بر نواحی روستایی حوزه نزدیک را تبیین نمودند. مقایسه ضرایب اختلاف شاخص توسعه نشان داد استقرار شهرک صنعتی بیشترین اثر را به ترتیب در شاخص‌های محیط‌زیستی و فیزیکی- کالبدی، و کم‌ترین اثر را بر شاخص اجتماعی داشته است.

assessing the economic, social, environmental, and physical impacts of industrial estates on surrounding rural areas: the case study of central district in boyer-ahmad county

this research thoroughly examined the various impacts of industrial estates on the economic, social, environmental, and physical dimensions of life in the rural areas surrounding boyer-ahmad county’s yasouj3 industrial estate, highlighting both positive and negative effects encountered. the study surveyed 1,413 household heads from both nearby and distant areas, with a random sample of 299 selected per the bartlett sampling table. a researcher-designed questionnaire, which was validated by university experts and utilized for data collection, exhibited a reliable cronbach’s alpha coefficient ranging from 0.62 to 0.71, ensuring the credibility of the gathered information. data analysis was conducted using spss 21. factor analysis revealed three social effect factors as sense of place and economic-social security, motivation and peace, and cultural-welfare, accounting for 50.45% of the total social effects. four economic factors, such as agricultural status, employment and income, capital status, and poverty, comprised 52.91% of the economic effects. environmental impacts were represented by density and diversity of species, water quantity and quality, environmental quality, and health, which collectively accounted for 52.44%. lastly, physical effects comprised pressure on local resources, road infrastructure organization, road quality, and facility access, totaling 51.14%. the development index indicated improved research indicators in the nearby area post-establishment of the industrial estate, achieving a relatively favorable status. variability comparisons revealed that industrial estates most significantly impacted environmental and physical-structural indicators, with the least effect on social indicators