مطالعات خانه‌های دوم در ایران: مروری نظام‌مند بر وضعیت ساختاری و محتوایی مقاله‌های علمی- پژوهشی و ارائه مسیرهای پژوهشی آتی

امروزه خانه دوم به یک سبک زندگی رایج در اغلب نقاط جهان تبدیل‌شده‌ است. با گذشت بیش از دو دهه از سوابق پژوهشی در ایران و پراکندگی ادبیات موضوعی، تاکنون مروری بر مطالعات خانه دوم صورت نگرفته است. هدف این پژوهش، مرور و تحلیل مقالات علمی-پژوهشی در حوزه خانه دوم در ایران در چهارچوب ساختاری و محتوایی به‌منظور ارزیابی جایگاه علمی کشور در مقایسه با دانش جهانی، آشکارسازی خلاهای تحقیقاتی و تشخیص اولویت‌های مطالعاتی آتی است. بدین منظور با روش مرور نظام‌مند، 87 مقاله داخلی شناسایی و با روش تحلیل محتوا و نرم‌افزار مکس‌کیودا مقوله‌بندی شدند. همچنین به‌منظور مقایسه تطبیقی مطالعات داخلی با دانش جهانی، 154 مقاله بین‌المللی، با تکنیک هم‌رخدادی واژگان در نرم‌افزار وی.او.اس ویوئر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مطالعات داخلی فاقد رویکرد بین‌رشته‌ای است. طبقه‌بندی موضوعی مطالعات بیانگر توجه بیشتر پژوهشگران به توصیف فضای بازتولیدشده در سطح عینیت، تسلط نگرش پیامدمحور و کم‌توجهی به سطح علّی - تبیینی است. ارزیابی روش‌شناسی مطالعات نمایانگر حاکمیت پوزیتیویستی در ادبیات داخلی است. متون بین‌المللی مشابه دانش داخلی بر چیرگی تفکر پیامدمحور تاکید می‌کنند و برخلاف مطالعات داخلی، بر رویکرد کیفی و ادراک ذهنی کنشگران بیشتر متمرکز شده‌اند. تحقیقات آتی مستلزم گسترش دامنه جغرافیایی و توجه به مقیاس شهر و حومه، تولید دانش با رویکرد بین‌رشته‌ای، تمرکز بیشتر بر روش‌های کیفی و آمیخته، تبیین نیروهای علّی با در نظر گرفتن تمامی ذی‌نفعان و همچنین مطالعات عمیق و چندسطحی است. دستاوردهای این پژوهش به دلیل آشکارسازی جایگاه فعلی دانش و پیشنهاد چشم‌اندازهای پژوهشی می‌تواند برای پژوهشگران و سیاست‌گذاران مفید باشد.

second home studies in iran: a systematic review of the structural and content status of scientific-research articles and future directions

today, second home ownership has become an everyday lifestyle in most parts of the world, after more than two decades of research records in iran and the dispersal of thematic literature or second home studies. this research aims to review and analyze scientific research articles in the second home field in iran in the structural and content framework to evaluate the internal scientific status compared to international literature, reveal research gaps, and identify priorities for future study. for this purpose, 87 internal articles were identified by systematic review and categorized by content analysis and maxqda software. to compare internal studies with global knowledge, 154 international articles were analyzed using the word co-occurrence technique in vosviewer software. the results show that internal studies lack an interdisciplinary approach. thematic classification of the studies shows that researchers pay more attention to the description of the reproduced space at the level of objectivity, the dominance of the result-oriented attitude, and less attention to the causal-explanatory level. evaluating the studies’ methodologies reveals positivist dominance in the internal literature. similar to internal knowledge, international studies emphasize the consequence-oriented approach and, unlike internal studies, focus more on the qualitative approach and subjective perception of stakeholders. future research requires expanding the geographical scope and paying attention to the scale of the city and suburbs, producing knowledge with an interdisciplinary approach, focusing more on qualitative and mixed methods, explaining causal forces by considering all stakeholders, and in-depth and multi-level studies. the research outputs can be helpful for researchers and policymakers because they present the current state of knowledge and propose research perspectives.