واکاوی عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی از دیدگاه متخصصین مراکز کشاورزی شهرستان دشتستان

هرساله بخشی از بهترین اراضی کشاورزی کشور به دلایل متعدد تغییر کاربری یافته و به مصارف غیرکشاورزی تبدیل می‏گردند و خروج این‌گونه اراضی از مسیر تولید زراعی و باغی لطمات جبران‏ناپذیری را ایجاد می‏نماید. در این راستا مطالعه حاضر به‌صورت کیفی، با استفاده از روش نظریه زمینه‌ای با هدف واکاوی علل تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شهرستان دشتستان از توابع استان بوشهر انجام شد. مشارکت‌کنندگان در این تحقیق 16 نفر از متخصصین مراکز کشاورزی در سطح شهرستان بودند که ازطریق روش نمونه‌گیری هدفمند گلوله برفی (ارجاع زنجیره‌ای) برای مطالعه انتخاب شدند. معیار تعداد نمونه‏ها اشباع نظری بود. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته استفاده شد. مصاحبه‌ها با استخراج 55 مفهوم و 18 مقوله کدگذاری و تحلیل شدند. درنهایت عوامل استخراج‏شده بر اساس ماهیت آن‏ها در 8 سازوکار شامل سازوکار اقتصادی (13 عامل)، سازوکار اجتماعی (7 عامل)، سازگاری و تاب‌آوری با شرایط طبیعی (9 عامل)، سازوکار رفاهی (8 عامل)، اصلاح قوانین و اطلاع‌رسانی (7 عامل)، سازوکار انسانی (4)، سازوکار حمایتی (2 عامل) و سازوکار روانی (5 عامل) در قالب مدل استراوس و کوربین جایگذاری شدند.

analysis of the causes of agricultural land use change from the perspective of experts in agricultural centers of dashtestan county

every year, some of the best agricultural lands in the country are changed for various reasons and converted into non-agricultural uses, and the departure of such lands from the field of agricultural and horticultural production causes irreparable damage. in this regard, the present study was conducted qualitatively, using the fundamental theory method with the aim of investigating the causes of land use change in dashtestan city of bushehr province. participants in this study were 16 experts from agricultural centers in the city who were selected for the study through targeted snowball sampling (chain reference). the criterion for the number of samples was theoretical saturation. semi-structured interviews were used to collect data. finally, the collected data were coded and analyzed in the form of 55 concepts and 18 categories. finally, the extracted factors based on their nature in 8 mechanisms (economic (13 factors), social (7 factors), environmental (9 factors), welfare (8 factors), legal (7 factors), human (4), supportive (2 factors) and psychological (5 factors) were placed in the model of strauss and corbin.