تحلیل تاب‌آوری معیشت خانوارهای روستایی (موردمطالعه: دهستان باش قلعه شهرستان ارومیه)

طی دو دهه اخیر روستاهای پیرامون دریاچه ارومیه به علت کاهش سطح آب دریاچه و محدودیت برداشت آب کشاورزی دچار تغییر و تحولات اساسی از نظر درآمد کشاورزی و ساختار جمعیت شده.اند هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر در تاب آوری معیشت روستایی در روستاهای دهستان باش قلعه در شهرستان ارومیه است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و بر اساس روش توصیفی - تحلیلی است برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از روش مطالعات کتابخانه ای - اسنادی پیمایشی و میدانی (مصاحبه و پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش خانوارهای روستاهای دهستان باش قلعه (35) (روستا) در شهرستان ارومیه است. حجم نمونه 368 خانوار است که متناسب با جمعیت هر روستا و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسش نامه باز و بسته بوده که روایی پرسش نامه توسط اساتید صاحب نظران تایید و پایایی آن با آلفای کرونباخ (0/81) محاسبه شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده با روشهای آماری و نرم افزار spss انجام شد در زمینه بررسی عوامل موثر بر تاب آوری معیشت روستایی در محدوده مورد پژوهش 18 مولفه در سه بعد اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و محیطی - اکولوژیکی مطرح شد که نتایج نشان داد از نگاه جامعه ،هدف مولفه های بعد اقتصادی با میانگین (3/95) بعد محیطی - اکولوژیکی با میانگین (3/83) و بعد اجتماعی با میانگین (3/60)، به ترتیب اولویت در تاب آوری معیشت آنها تاثیر گذار بوده است. الگوی معیشتی جهت تاب آوری در برابر انواع مخاطرات طبیعی و انسانی، الگوی معیشت کشاورزی باغداری است که بیشترین تاثیر را در سطح تاب آوری معیشت کشاورزان منطقه در درجه روستایی شهرستان ارومیه اول خشکسالی و در درجه دوم عامل انسانی مدیریت نادرست در سطح منطقه داشته است.

analysis of the resilience of rural households’ livelihoods (case study: bash qala rural district, urmia county)

during the last two decades, the villages around lake urmia have undergone fundamental changes in terms of agricultural income and population structure due to the decrease in the water level of the lake and the limitation of agricultural water harvesting. the aim of the current research is to identify the effective factors in theresilience of rural livelihoods in the villages of bash qala village in urmia city. this research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical based on the method. to collect the required information, the method of library documentary, survey and field studies (through interviews and researcher-made questionnaires) has been used. the statistical population of the research is the households of the villages of bash qala (35 villages)in urmia city. the sample size is 368 households, which were selected according to the population of each villageand by simple random sampling method. the main tool of the research was a questionnaire (open and closed),the validity of the questionnaire was confirmed by professors and experts, and its reliability was obtained withcronbach's alpha (0.81), and statistical methods and spss software were used to analyze the collected data. inanalyzing the effective factors of rural livelihood, 18 components were suggested in three dimensions: economic,socio-cultural and environmental-ecological. the results showed that, from the target community's point of view,the components of the economic dimension with an average of (3.95), the ecological dimension with an averageof (3.83), and the social dimension with a numerical average of (3.60), respectively have been influential intheir livelihood resilience. according to the analysis, findings and economic, social and environmental-ecologicalconditions, for the development of livelihood and livelihood resilience in these villages, short-term, mid-term and long-term strategies based on potentials and their capabilities were suggested in the form of 5 strategies.