شناسایی مولفه‌های موثر بر برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی (موردمطالعه: منطقه 9 آمایش ایران)

برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی به ما این امکان را می‌دهد تا دریابیم که چگونه چرخه زندگی اقامتگاه‌های بوم‌گردی تحت تاثیر نتایج شبکه‌های ارتباطی آن‌ها قرار گرفته و تا چه اندازه هماهنگی و اعتماد بین پیوندهای (عمودی و افقی) موجود در زنجیره به تشکیل خوشه‌ها کمک می‌کند. ازاین‌رو، تعاملات نزدیک میان حلقه‌های زنجیره ارزش، بازارهای پشتیبان، محیط توانمندساز، ارتباطات عمودی - افقی و بازار نهایی در ابعاد مشارکتی، یکپارچگی، کارایی و اثربخشی و... زمینه‌ساز توسعه پایدار فضایی می‌شود. این پژوهش به شیوه توصیفی - پیمایشی انجام شده است که بر پایه نظرخواهی از خبرگان، ذی‌نفعان و گردشگران زنجیره ارزش استوار است. جامعه آماری پژوهش شامل 128 روستا دارای جمعاً 189 اقامتگاه بوم‌گردی در منطقه 9 آمایش کشور (استان‌های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی) است. بر اساس روش ‌ تخمین شخصی، 20 درصد از حجم جامعه آماری مبنا قرار گرفت که درنهایت تعداد 26 روستا و 38 اقامتگاه بوم‌گردی تعیین گردید. تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار spss و gis صورت گرفت. یافته‌های پژوهش بر اساس آزمون گابریل نشان داد که شاخص‌های مشارکت با میانگین کلی 98/2 و کارایی با میانگین 95/2 نسبت به سایر شاخص‌های برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی اهمیت بیشتری دارند. همچنین نتایج حاصل از آزمون t تک‌ ‌نمونه‌ای نشان داد تمامی شاخص‌های برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و نتایج تحلیل رابطه خاکستری نیز در این مورد نشان داد روستاهای موردمطالعه به لحاظ برنامه‌ریزی فضایی حکمروایی زنجیره ارزش اقامتگاه‌های بوم‌گردی در منطقه با یکدیگر برابر نیستند.

identification of the effective components in spatial planning of value chain governance of eco-lodges (case study: iran territorial region 9)

spatial planning of eco-lodge value chain governance allows us to understand how the eco-lodge life cycle is affected by the results of the communication networks and the degree of coordination and trust between the links (vertical and horizontal) in the chain helps to form clusters. hence, close interactions between value chain links, support markets, empowering environment, vertical-horizontal communication and the final market in the dimensions of partnership, integration, efficiency and effectiveness, etc. cause sustainable spatial development. this research has been done using a descriptive-survey method, which is based on a survey of experts, stakeholders and tourists in the value chain. the statistical population of the study (including 128 villages with a total of 189 ecotourism resorts in the 9th region of the country (north, razavi and south khorasan)). according to the personal estimation method, 20% of the volume of the statistical population was used as a basis, which finally 26 villages and 38 ecotourism resorts were determined. data analysis was performed using spss and gis software. findings based on the gabriel test showed that participation indicators with an overall average of 2.98 and efficiency with an average of 2.95 are more important than other indicators of spatial planning governance of the value chain of eco-lodges. also, the results of the one-sample t-test showed that all spatial planning indicators of ecotourism eco-lodge value chain governance are in an unfavorable situation and the results of gray relationship analysis, in this case, showed that the studied villages in terms of spatial planning of ecotourism resort value chain governance in the region are not equal.