سنجش و بررسی سطح توسعه بازار کار مناطق روستایی استان‌های کشور طی برنامه چهارم توسعه

یکی از دلایلی که برای تبیین مهاجرت از مناطق روستایی به مناطق شهری و به‌خصوص در مراحل گذار اقتصادی در کشورهای درحال توسعه ارایه گردیده، دستیابی به شغل و شغل بهتر است. این موضوع بر اساس داده‌های اقتصاد ایران نیز مصداق دارد و با مدل‌های ارایه‌شده برای مهاجرت و به‌ویژه مدل هریس و تودارو، که دلیل عمده مهاجرت از روستا را دستیابی به شغل بهتر و درنتیجه درآمد انتظاری بالاتر در مناطق شهری می‌داند، تطابق دارد. بر این اساس، تفاوت سطح توسعه بازار کار در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری و روند تغییرات آن می‌تواند شاخصی از روند و شدت مهاجرت بین این مناطق را به دست دهد و از این‌رو، شناخت و رتبه‌بندی مناطق روستایی از حیث توسعه بازار کار اهمیت می‌یابد. تعیین و بررسی سطح توسعه بازار کار مناطق روستایی به تفکیک استان‌های کشور، هدف اصلی مقاله حاضر را تشکیل می‌دهد. برای تعیین سطح توسعه بازار کار مناطق روستایی، از چهار شاخص اساسی نرخ بیکاری، سهم جمعیت دارای اشتغال ناقص، سهم اشتغال در بخش خصوصی و سهم اشتغال در بخش صنعت استفاده گردیده و برای تلفیق آنها از روش‌های تحلیل چندمتغیره تحلیل عاملی و برترین پیشنهاد از راه‌حل ایده‌آل (topsis) در دوره زمانی برنامه چهارم توسعه استفاده شده است. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که سطح توسعه بازار کار مناطق روستایی استان‌ها در طول برنامه چهارم توسعه تغییر چندانی نیافته و این درحالی است که همان تغییرات اندک در میزان توسعه‌یافتگی مناطق نیز به روش تعیین آن بستگی داشته است. درحالی که مقایسه سطح توسعه مناطق روستایی در سال ابتدایی و انتهایی برنامه توسعه چهارم با روش تحلیل عاملی نشان از گرایش مناطق روستایی استان‌ها به سمت توسعه بیشتر دارد، نتایج حاصل از روش topsis کاهش در سطح توسعه بازار کار مناطق روستایی استان‌ها را به تصویر می‌کشد.