واکاوی آسیب‌پذیری معیشت خانوارهای روستایی نسبت به تغییرات اقلیمی در استان کرمانشاه

تغییر اقلیم طی قرن اخیر منجر به تغییرات قابل‌توجه در زندگی انسان شده، معیشت او را با افزایش هزینه‌های تولید و ریسک و عدم حتمیت با چالش مواجه کرده است. دراین‌بین، روستائیان به دلیل وابستگی معیشت آن‌ها به کشاورزی و درنتیجه اقلیم، آسیب‌پذیرتر هستند. این پژوهش که نوعی تحقیق پیمایشی است با هدف بررسی آسیب‌پذیری خانوارهای روستایی استان کرمانشاه نسبت به تغییر اقلیم انجام شد. بدین منظور از نمونه‌ای شامل 212 خانوار که از بین حدود 134 هزار خانوار روستایی استان کرمانشاه انتخاب شدند، استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه بود. برای تعیین میزان آسیب‌پذیری از شاخص آسیب‌پذیری معیشت خانوار نسبت به تغییر اقلیم (lvi) استفاده شد. یافته‌های این تحقیق نشان داد که معیشت خانوارهای روستایی تمامی شهرستان‌ها به شدت نسبت به تغییرات اقلیم آسیب‌پذیر است. بیشترین میزان آن در شهرستان جوانرود (448/0) و کمترین آن در شهرستان کنگاور (4/0) بود. از میان مولفه‌های اصلی lvi، نوع استراتژی معیشتی (565/0)، بیشترین حساسیت را به تغییرات اقلیم داشت. پس‌ازآن به ترتیب شبکه‌های اجتماعی و ویژگی‌های اجتماعی - جمعیت‌شناختی با مقادیر 557/0 و 465/0 در رتبه‌های بعدی بودند. بر اساس نتایج، بهترین راهکارهای کاهش میزان حساسیت معیشت عبارت‌اند از: متنوع نمودن منابع درآمدی و کاهش وابستگی معیشت خانوارها به کشاورزی از طریق توسعه فرصت‌های شغلی غیرکشاورزی، گسترش خدمات حمایتی نظیر بیمه با ارائه مشوق‌های مختلف نظیر معافیت مالیاتی به بیمه‌گزاران و افزایش توانمندی خانوارها در تامین نیازهای اساسی خود با ترویج فرهنگ پس‌انداز و ارائه بسته‌های حمایتی به‌منظور افزایش توان تاب‌آوری آن‌ها نسبت به تغییرات اقلیم.

investigating the vulnerability of rural households’ livelihood to climate change in kermanshah province

climate change over the last century has led to significant changes in human life, challenging human livelihood by increasing production costs, risk and uncertainty. among different communities, rural communities are highly sensitive to climate change due to their dependence on agriculture and consequently climate. this research is a survey research that was conducted to investigate the vulnerability of rural households to climate change. for this purpose, a sample of 212 households was selected from about 134,000 rural households in kermanshah province. the data collection tool was a questionnaire. to determine the degree of vulnerability, the household livelihood vulnerability index to climate change (lvi) was used. the results show that in all counties, rural households’ livelihood is highly sensitive to climate change. the highest sensitivity to climate change was observed in javanrood (0.448), and the lowest was observed in kangavar (0.4). among the main components of the lvi index, the livelihood strategy with a value of 0.565 has the highest sensitivity to climate change, and social networks and socio-demographic index with a value of 0.557 and 0.465, respectively, are in the next ranks. according to the results, the best ways to reduce livelihood sensitivity are to diversify income sources and reduce household dependence on agriculture through the development of non-agricultural job opportunities, expand support services such as insurance by providing various incentives including tax exemptions to insurers and increase household capacity to meet their basic needs by promoting the savings culture and providing support packages to increase their resilience to climate changes.