حس مکان و رفتار محیط‌زیست‌گرایانه (مورد مطالعه: جامعه میزبان و گردشگران در تفرجگاه چشمه بلقیس شهرستان چرام)

حس مکان عامل تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای فرد است. احساس تعلق به مکان می‌تواند موجبات حفاظت از مکان را فراهم سازد. از این رو، هدف این پژوهش ارزیابی حس مکان افراد نسبت به تفرجگاه چشمه بلقیس در شهرستان چرام و ارتباط آن با رفتار ‌محیط‌زیست‌گرایانه آنان بود. این تحقیق از نظر ماهیت کمّی و از لحاظ گردآوری داده‌ها در زمره تحقیقات توصیفی است که به شیوه پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل افراد محلی (میزبان) در منطقه تفرجگاهی باغ چشمه بلقیس و گردشگران (میهمان) بودند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط پانلی از متخصصان مربوطه تایید و پایایی آن نیز با انجام مطالعه‌ای پیش‌آهنگ و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای سطوح هفت‌گانه حس مکان (در بازه 80/0 تا 90/0) به‌ دست آمد. داده‌های گردآوری شده با استفاده از نرم‌افزار آماری spss مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد هر دو گروه میزبان و گردشگر از نظر متغیرهای حس مکان و رفتار محیط‌زیست‌گرایانه در وضعیت متوسط و بالاتر قرار داشتند. نتایج آزمون مقایسه میانگین‌های دو گروه گردشگر و میزبان نیز نشان‌ داد، تفاوت معناداری در بین آن‌ها از لحاظ متغیر حس مکان وجود دارد. این در حالی است که تفاوت معناداری از نظر رفتار محیط‌زیست‌گرایانه در بین دو گروه مشاهده نگردید. همچنین یافته‌ها حاکی از عدم وجود همبستگی بین رفتار‌ محیط‌زیست‌گرایانه و حس مکان در هر دو گروه گردشگر و میزبان بود. در پایان با توجه به نتایج مطالعه، پیشنهادهایی برای بهبود وضع موجود تفرجگاه چشمه بلقیس در شهرستان چرام ارائه گردیده است.

Sense of Place and Pro-Environmental Behavior: A Case Study of Local People and Tourists in Cheshme Belgheis Garden of Choram

Sense of place is a factor that transforms the space into a place with special behavioral and emotional characteristics for people. This sense can lead to proenvironmental behavior. Therefore, the main purpose of this study was to assess the sense of place of local people and tourists in Cheshme Belgheis Garden of Choram and its relation to their proenvironmental behaviors. The research population of the study consisted of local people who were located at least 20 km from the garden and tourists who visited the Cheshme Belgheis Garden of Choram. The sample of the study included 96 local people and 96 tourists who visited the garden during the period of the study. A questionnaire was used to collect data. The validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts and its reliability was obtained by performing a single study and the Cronbach’s alpha coefficient was calculated for all seven different sense levels (0.80 to 0.90 ), indicating the desired reliability of the questionnaire. The results showed that both local people (3.93) and tourists (3.61) are at a desirable level in terms of sense of place and proenvironmental behavior. The results of comparing the means between the two groups of tourists and hosts also indicated that there is a significant difference between the two groups in terms of place sense. However, there was no significant difference between the two groups in proenvironmental behavior. The results showed that there was no correlation between proenvironmental behavior and the sense of place of the two target groups. Finally considering the results of the study, some suggestions have been provided to improve the condition of the garden.