تحلیل ذی‌نفعان توسعه پایدار گردشگری کشاورزی در غرب استان مازندران

توسعه پایدار گردشگری کشاورزی یک راهکار برای استفاده بهینه از صنعت گردشگری است. اما از علت‌های عمده عدم تحقق سیاست‌های توسعه‌ای نبود سازوکارهای لازم برای شناسایی، تحلیل و نقش‌آفرینی ذی‌نفعان متعددی است که می‌بایست در یک فرایند مشارکتی مبتنی بر پایداری و تاب‌آوری برای مدیریت پایدار توسعه گردشگری کشاورزی، همکاری، هماهنگی و هم‌افزایی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل ذی‌نفعان توسعه پایدار گردشگری کشاورزی در غرب استان مازندران به‌صورت آمیخته انجام شد. به‌منظور شناسایی ذی‌نفعان اطلاعات از کارشناسان حوزه گردشگری کشاورزی گردآوری شد که پس از مصاحبه با 17 نفر از آن‌ها و طی چهار مرحله دلفی ذی‌نفعان به تعداد 25 نفر شناسایی شدند و  با استفاده از ماتریس قدرت منفعت میزان قدرت و نوع منفعت هر ذی‌نفع مشخص گردید. با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختارمند از دو تن از نمایندگان هر ذی‌نفع (مجموعاً 50 مصاحبه) چگونگی اعمال قدرت ذی‌نفعان با توجه به نوع منفعتشان مشخص گردید. بر اساس نتایج، ذی‌نفعان اصلی توسعه پایدار گردشگری کشاورزی بیشتر از سازمان‌های دولتی بودند که در بین آن‌ها سازمان جهاد کشاورزی، سازمان میراث فرهنگی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری و سازمان حفاظت محیط‌زیست از لحاظ پنج نوع قدرت اقتصادی، دانشی، اجتماعی، سیاسی و قانونی در جایگاه بالاتری قرار داشتند. نتایج تحلیل مصاحبه‌ها به‌صورت تحلیل محتوای متعارف منتج به شناسایی 428 جمله در قالب 125 گزاره مفهومی شد. می‌توان از دسته‌بندی ارائه‌شده به منظور ایجاد ظرفیت، ارتقای مشارکت و تعامل بین ذی‌نفعان با توجه به نوع قدرت و منفعت در فرایند توسعه پایدار گردشگری کشاورزی استفاده نمود.

Stakeholders’ Analysis of Sustainable Development of Agricultural Tourism in the West of Mazandaran Province

Sustainable development of Agritourism is a solution for the optimal use of the tourism industry. But one of the main reasons for the nonimplementation of development policies is the lack of necessary mechanisms to identify and analyze the many stakeholders that should be in a participatory process for sustainable management of Agritourism development. The present mixed study was conducted with the aim of analyzing the stakeholders of sustainable development of Agritourism in the west of Mazandaran Province. In order to identify these stakeholders, the stakeholders’ information was collected from experts in the field of agricultural tourism. After interviewing 17 of them and during four Delphi stages, 25 people were identified as stakeholders of sustainable development of Agritourism and using a semistructured interview with two representatives of each stakeholder group (50 interviews in total), it was determined how to exercise the power of the stakeholders according to the type of their benefit. Based on the results, the main stakeholders in the sustainable development of agricultural tourism were mostly government organization, including the Agriculture Jihad Organization, Cultural Heritage Organization, Natural Resources and Watershed Management Organization and Environment Protection Organization, which in terms of five types of legal power, knowledge power, economic power, political power and social power were in a higher position. The proposed classification can be used to create capacity, promote participation and interaction among stakeholders according to the type of power and benefit in the process of sustainable development of Agritourism.