ارزیابی توانمندی محیطی به‌منظور تعیین اراضی مستعد کشاورزی و مرتع‌داری در شهرستان نیشابور

ارزیابی توان محیط تلاش برای تعیین بهترین کاربری زمین با بالاترین کارایی و حداقل آسیب‌پذیری در برابر کمترین هزینه است. در میان کاربری‌ها مختلف زمین، ارزیابی توان کشاورزی به دلیل ارتباط مستقیم و تنگاتنگ این بخش اقتصادی با محیط طبیعی از حساسیت بیشتری برخوردار است. درواقع زمانی می‌توان به کشاورزی پایدار دست‌یافت که توان‌ محیط طبیعی به‌خوبی شناسایی و متناسب با قابلیت و توان محیط با آن برخورد شود. هدف مقاله حاضر ارزیابی توانمندی محیط طبیعی شهرستان نیشابور به‌منظور تعیین مناطق مستعد کشاورزی و مرتع‌داری جهت نیل به کشاورزی پایدار است. در راستای این هدف از روش تجزیه‌وتحلیل سیستمی استفاده گردید و ابتدا توان‌ها و منابع محیطی منطقه شناسایی شد. سپس بر اساس رهیافت سامانه‌ای اطلاعات به‌دست‌آمده تجزیه‌وتحلیل، جمع‌بندی و تلفیق گردید و به‌صورت لایه‌های اطلاعاتی به دست آمد. در مرحله بعد از طریق  سنجش واحدهای استخراج‌شده با معیارهای اکولوژیکی توان محیطی منطقه تعیین گردید و درنهایت با استفاده از شاخص موران، همبستگی فضایی پراکنش روستاها با محدوده‌های دارای توان کشاورزی و مرتع‌داری مشخص شد. نتایج تحقیق گویای آن است که اراضی منطقه برای فعالیت‌های کشاورزی و مرتع‌داری به‌طور خاص طبقه 3 دارای توان بالایی است و پس از آن به ترتیب فعالیت‌های کشاورزی طبقه 1 و 2 توان بیشتری دارد درحالی‌که کشاورزی طبقه 4 دارای پایین‌ترین توان است. نتایج شاخص موران نیز گویای آن است که توزیع فضایی پراکنش روستاها از نوع خوشه‌ای با ضریب موران برابر با 0.244 و سطح اطمینان 99 درصد است.

Environmental Evaluation for Determining the Potential Lands for Agriculture and Pasturage in Neyshabour County

The aim of the present study is to identify the most suitable land uses with the highest efficiency and least vulnerability at the lowest costs. Among various land uses, due to the direct connection between agricultural land uses and environment, environmental evaluation become very sensitive. And in fact, when the potentials of the natural environment are identified, we can expect to achieve sustainable agriculture. The present study is aimed at environmental evaluation for determining potential lands for agriculture and pasturage in Neyshabour County to achieve sustainable agriculture. Therefore, systematic research method was used, and at the first stage, environmental potentials and resources were identified in the region. Then, the collected information was analyzed and combined based on the systematic approach, and finally was organized in the form of information layers. The environmental potential was determined by the measurement of extracted units with ecological criteria. And finally, the spatial correlation of distribution of villages in high potential lands for agriculture and pasturage was determined by the Moran index. The results of the research showed that the region enjoys high potential for class 3 agriculture and pasturage, and then for class 1 and 2. It was also shown that the region has the least potential for class 4 agriculture. It also identified an impressive level of area for irrigated farming, gardening, animal husbandry, aviculture, and beekeeping. The results of the Moran index indicate that spatial distribution of villages is cluster one type, with the Moran index of 0.244 and confidence level of 99 percent.