آسیب‌شناسی برنامه‌های توسعه در بخش روستایی با روش آمیخته (مورد مطالعه: شهرستان ورزقان)

تحقیق حاضر به آسیب‌شناسی پیامدهای برنامه‌های توسعه در بخش روستایی شهرستان ورزقان با روش آمیخته (کمی کیفی، به شیوه همگرا) پرداخته است. ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی تحلیلی است. به لحاظ گردآوری داده‌ها، از نوع ترکیبی بوده و بنیان فلسفی آن مبتنی بر رویکرد پراگماتیسم است. جامعه آماری شامل کارشناسان محلی است که در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته (برای 132 نفر پاسخگو) و در بخش کیفی از مشاهده و مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته (51 نفر مصاحبه‌شونده در دو مرحله) استفاده شده است. نبود فرصت‌های شغلی مناسب برای جوانان، فقدان فعالیت‌های تولیدی اشتغال‌زا، ناموفق بودن ایجاد صنایع متصل به کارخانجات معدنی موجود در منطقه، ناموفق بودن صنایع و کارگاه‌های کوچک اشتغال‌زای کشاورزی و افزایش فقر و محرومیت اجتماعی از مهم‌ترین پیامدهای مستخرج از تجزیه‌وتحلیل کیفی به روش تئوری بنیادی است. نتایج ارزیابی نیکویی برازش حاصل از مدل ساختاری (حداقل مربعات جزئی) نشان می‌دهد که مدل ارائه‌شده در سطح مطلوب با داده‌های تجربی سازگاری دارد و در منطقه موردمطالعه ارتباطی یک‌سویه بین پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و جامع وجود دارد که پیامدهای اقتصادی و اجتماعی برنامه‌های توسعه منجر به بروز پیامدهای فضایی و جامع هستند؛ به‌طوری‌که شرایط اجتماعی و اقتصادی به فضا و کالبد منطقه تاثیر منفی می‌گذارند؛ همچنین تحلیل مسیر پیامدهای فضایی با پیامدهای جامع نشان می‌دهد که کمرنگ شدن جایگاه روستا و کشاورزی در رویکرد توسعه ملی و عدم تطابق اقدامات با بنیان‌های توسعه پایدار از مهم‌ترین متغیرهای با ضریب تاثیر بالا هستند.

Pathology of the Consequences of Development Plans in Rural Areas by a Mixed Method: A Case Study of Varzaqan County

This research aims at the pathology of the consequences of development plans in the rural areas of Varzaqan city. The research was conducted through a mixed method. In terms of purpose, it is functional, and, in nature, it is a descriptiveanalytical study. In terms of data collection, it is a mixed type, and it is philosophically based on a pragmatist approach. The statistical population consisted of 132 local experts who participated in a quantitative section by responding to a researchermade questionnaire and 51 experts who took part in two stages of qualitative semistructured interviews and observations. Lack of suitable employment opportunities for young people, lack of productive activities, unsuccessful establishment of industries connected with the existing mines in the region, unsuccessful industries and small workshops of agricultural employment, and increasing poverty and social deprivation were the most important findings of the qualitative analysis by the Grounded theory. The results of the goodnessfit assessment obtained from the PLS structural model showed that the proposed model was compatible with the experimental data at an optimal level. Also, in the study area, there was a unified relationship among social, economic, physical and comprehensive consequences. The economic and social consequences of developmental plans were found to have led to certain spatial and comprehensive situations. The analysis of the spatial outcomes with comprehensive implications showed the weakening of rural and agricultural status in national development attempts and the mismatch of measures with the foundations of sustainable development. These two parameters were among the most important variables with high impact coefficients.