تحلیلی بر پذیرش اجتماعی تامین آب جهت خودکفایی گندم تا افق 1404 جمهوری اسلامی ایران

در شرایط منابع آبی کشور، برقراری تناسب بین امنیت غذایی متکی بر تولید داخل و امنیت آبی به عنوان دو مولفه‌‌ی اساسی امنیت ملی و پذیرش اجتماعی آن، از الزامات مشروعیت و مقبولیت سیاست‌ها در چارچوب ارتقای حکمروایی آب و کشاورزی تلقی ‌‌می‌‌گردد. هدف این مقاله که منعکس‌کننده بخشی از یک آینده‌پژوهی یکپارچه است به دنبال پاسخ به چگونگی پذیرش دلایل ناظر بر تامین آب برای خودکفایی گندم تا 1404 از سوی ذی‌نفعان اصلی هست. بر اساس اطلاعات netwat مصرف آب تولید ملی گندم برآورد شده سپس بنا به نتایج کارگاه، معیارهای تایید و رد تامین آب برای خودکفایی گندم در قالب سیزده متغیر استخراج گردید. پرسشنامه‌ای با طیف لیکرت 5 گزینه‌‌ای و پس از ارزیابی روایی توسط کارشناسان و برآورد آلفای کرونباخ 0.704 در سطح 0.05 میان 47 نفر از خبرگان بخش کشاورزی و آب توزیع شد که با روش نمونه‌گیری خوشه‌‌ای و هدف‌مند انتخاب شدند. فرضیه پایین بودن میزان پذیرش µi بااستفاده از آزمون t ی کطرفه در سطح معناداری 05 / 0 مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاکی است بر اساس دیدگاه خبرگان کشاورزی و آببا توجه به برآورد آب مجازی )حداکثر 1/ 18 میلیارد مترمکعب در 4/ 2 میلیون هکتار اراضی گندم آبی(؛ تامین آب جهت خودکفایی گندمتا 1404 با شرط ارتقای بهر هوری جامع آب و دلایل ذیل، قابل پذیرش است: 1- جایگاه منحصرب هفرد گندم در سبد غذایی جامعه، 2- نیازآبی کمتر گندم نسبت به اغلب محصولات زراعی، 3- تاثیر تولید داخلی گندم در امنیت غذایی از جهت دسترسی فیزیکی، 4- ارتقایظرفیت اقتصاد ملی، 5- حفظ ظرفیت اشتغال کشاورزی خصوصا در مناطق روستایی، 6- حفظ امنیت ملی.

Analyzing the Social Acceptance of Supplying Water to Achieve Wheat Selfsufficiency up to 2025

Food security and water security are the fundamental components of community policy making. Through increasing safety and health as well as taking care of future generations and marginal groups, food security serves as one of the key issues related to sustainable rural and agriculture development. However, for the future of the world food, supplying the necessary water is a serious global challenge. With regard to the importance of the social acceptance of costbenefit issues about water supplying for wheat selfsufficiency in the country, this paper seeks to respond to the question ‘how socially acceptable are the water supply programs for wheat selfsufficiency?’. Agriculture census (201213) and NETWAT data were used to compare the water consumption for wheat and other crops. A virtual workshop design was implemented for a social discourse about the reasons of water supply for wheat selfsufficiency. This was according to the integral future studies approach (201415). The data collection tool was a questionnaire (α = 0.05, chronbakh = 0.73) taken by a sample of 47 experts. As the results of the ttest (α = 0.05) showed, the experts would accept the pursuit of water supply programs for wheat selfsufficiency provided that water productivity is promoted and the following conditions are fulfilled: a) maintenance of the unique position of wheat in the food basket of the society, b) less water requirement for wheat than for most crops, c) insured access to wheat through its domestic production, d) improvement of national economic capacity, e) maintenance of agricultural employment capacity especially in rural areas, and f) maintenance and enhancement of national security.