مدل‌یابی هنجار شکل‌یابی مسکن روستایی اقلیم سرد و کوهستانی استان اردبیل

هدف از این مقاله، بررسی نقش هنجارها بر شکل‌یابی مسکن روستایی در حوزه اقلیمی سرد و کوهستانی استان اردبیل در قالب مدل علی است. بعد از شناسایی سکونتگاه‌هایی روستایی با ارتفاع بین 1500 تا 2150 متر از سطح دریا در حوزه سرد و کوهستانی استان، با استفاده از فرمول کلاین، تعداد 270 نفر پرسشگر در بین 27 روستای جامعه هدف محاسبه و به شیوه هدف‌دار انتخاب گردید.  از هر 27 روستای نمونه، 10 نفر انتخاب گردید تا به 50 سوال پرسشنامه مربوط به دیدگاه ساکنین در شکل‌یابی مسکن پاسخ دهند. روش پژوهش حاضر از نوع علی همبستگی بوده که به صورت پیمایشی انجام می‌گیرد. همچنین میزان پایایی این ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ، 0.905 =α به دست آمده است. با استفاده از روش تحلیل مسیر و رگرسیون و تعیین اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرها بر هنجارهای شکل‌یابی مسکن روستایی موردبررسی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان داد که متغیرهای هم‌شکلی (تشابه) در برپایی مسکن و جغرافیایی/اقلیمی به‌عنوان عامل‌های مستقل به‌طور مستقیم و متغیرهای اقتصادی/معیشتی، هنجار مقیاس و تناسبات و فرهنگی/سنتی به‌طور غیرمستقیم و به‌عنوان عامل‌های میانجی بر هنجار شکل‌یابی مسکن روستایی اقلیم سرد و کوهستانی استان اردبیل تاثیر دارند. بالاترین متغیرهای پیش‌بین‌ کننده هنجار شکل‌یابی مسکن روستایی را اقتصادی/معیشتی، مقیاس/تناسبات و هم‌شکلی (تشابه) در برپایی مسکن معرفی کرده است. بالاترین مقدار تاثیر مربوط به مولفه اقتصادی/معیشتی است که مقدار آن 0.405 است و متغیر بعدی، مقیاس و تناسبات است که مقدار آن 0.373 است و سپس متغیر هم‌شکلی (تشابه) در برپایی مسکن با ضریب 0.320 است. ضمن اینکه همبستگی متغیر فرهنگی/سنتی با هنجار شکل‌یابی مسکن روستایی معنی‌دار نشده است.